ΑΠΟΨΕΙΣ

«Το δίπολο «σύστημα-αντισύστημα» θα είναι αυτό που θα κυριαρχήσει το επόμενο διάστημα σε όλο τον πλανήτη αλλά και την Ελλάδα» μου έλεγε πρόσφατα έμπειρος περί του δημοσίου διαλόγου πολιτικός.

Η θέση έχει ενδιαφέρον και στηρίζεται σε πολλά πρόσφατα πολιτικά γεγονότα. Όπως λένε οι υποστηρικτές της σε αυτήν την αντιπαλότητα στηρίχτηκε ο αγώνας για το δημοψήφισμα του 2015. Υπέρ του «όχι» τάχθηκαν οι αντισυστημικοί, που είχαν βαρεθεί την Ευρώπη, υπέρ του «ναι» οι συστημικοί και οι φιλοευρωπαϊστές. Σε αυτό το γενικό δίπολο (με βάση και τα ιδιαίτερα προβλήματα της αμερικανικής κοινωνίας) στηρίζουν πολλοί και την εκλογή του Ντόναλτ Τραμπ στην Αμερική που υποστηρίχθηκε από πολλούς Αμερικανούς που αισθάνθηκαν ότι πέρα από το κλασσικό δίπολο Ρεπουμπλικάνοι-Δημοκρατικοί οι ίδιοι βρίσκονται στο περιθώριο της ζωής. Είτε γιατί δεν έχουν δουλειά είτε γιατί δεν έχουν ιατροφαρμακευτική ασφάλιση είτε γιατί δεν μπορούν να ψωνίσουν από ακριβά μαγαζιά.

Όλα αυτά τα αντισυστημικά είχαν την έξαρσή τους την περίοδο της οικονομικής κρίσης που δεν τυράννησε μόνο την Ελλάδα. Έτσι εκτινάχθηκε η Μαρί Λεπέν και μπήκε στο δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών της Γαλλίας, έτσι βγήκε όπως είδαμε ο Τραμπ στις ΗΠΑ, έτσι αναδείχτηκε ο Μπόρις Τζόνσον και ανδρώθηκε το κίνημα του Βrexit στη Μεγάλη Βρετανία, έτσι κέρδισε ποσοστά το AfD στη Γερμανία και η Χρυσή Αυγή στην Ελλάδα, έτσι απογείωσε ο ΣΥΡΙΖΑ τα ποσοστά του, κερδίζοντας το 2015 την εξουσία στην Ελλάδα.

Κάποτε το πολιτικό και κοινωνικό δίπολο ήταν «Δεξιά-Αριστερά» ή «Συντήρηση-Πρόοδος». Με τους μετέχοντες να είναι σαφείς στις πολιτικές τους προτιμήσεις. Από τη μια οι Χριστιανοδημοκράτες και από την άλλη οι Σοσιαλδημοκράτες στη Γερμανία, οι Ρεπουμπλικάνοι και οι Δημοκρατικοί στις ΗΠΑ, οι Τόρις και οι Εργατικοί στην Αγγλία, η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ στην Ελλάδα.

Όλα αυτά ανατράπηκαν με την οικονομική κρίση, αλλά και με την πολιτική κρίση που πέρασαν πολλά παραδοσιακά κόμματα. Οι Χριστιανοδημοκράτες στην Ιταλία σχεδόν εξαφανίστηκαν, το ίδιο και οι «Γκολικοί» στη Γαλλία, ενώ και στη Γερμανία τα παραδοσιακά κόμματα έχουν τα προβλήματά τους. Οι Σοσιαλδημοκράτες βρέθηκαν σχεδόν με μονοψήφια νούμερα, ενώ οι Χριστιανοδημοκράτες στις πρόσφατες εκλογές πέτυχαν το χειρότερο μεταπολιτευτικό εκλογικό τους αποτέλεσμα.

Το ΠΑΣΟΚ στην Ελλάδα πλήρωσε σε μεγάλο βαθμό την πολύχρονη παρουσία του στην εξουσία, αλλά και το ότι ήταν το κόμμα που έστρεψε τη χώρα στο ΔΝΤ. Το δίπολο «Δεξιά-Αριστερά» ανατράπηκε και στην Ελλάδα όταν για λόγους ανωτέρας βίας και επειδή η χώρα βρισκόταν στα πρόθυρα της αποπομπής της από την ΕΕ, τα παραδοσιακά συστημικά κόμματα, δηλαδή η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, αναγκάστηκαν να συνεργαστούν στην κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου.

Το αν το δίπολο «Σύστημα-Αντισύστημα» θα επικρατήσει μακροπρόθεσμα μένει να φανεί. Στην Ελλάδα η ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη κάνει συνεχή βήματα, έτσι ώστε να κυριαρχήσει στον κεντρώο χώρο, ενώ ταυτόχρονα με το μότο «είμαστε το μοναδικό λαϊκό-προοδευτικό κόμμα» τείνει να κυριαρχήσει στον λεγόμενο συστημικό χώρο. Αν καταφέρει μετά την πανδημία να επανεκκινήσει κανονικά και την οικονομία μπορεί το δίπολο να μας περάσει ξόφαλτσα...