ΑΠΟΨΕΙΣ

Το φετινό γλυκό φθινόπωρο βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση προς το περιρρέον δημόσιο αίσθημα. Η κοινή γνώμη βομβαρδίζεται από ειδήσεις είτε τρομακτικές, είτε απεχθείς. Για πρώτη φορά μετά τη δεκαετία του ’80 συζητείται πυρηνικός πόλεμος. 

Η επίδραση της κλιματικής αλλαγής στην υποσαχάρια Αφρική και στη νότια Ασία προοιωνίζεται σοβαρές επισιτιστικές κρίσεις και επαναλαμβανόμενα μεταναστευτικά ρεύματα. 

Στον ανεπτυγμένο κόσμο, πληθωρισμός και πανδημία εντείνουν τις εισοδηματικές ανισότητες, απειλώντας την ήδη εύθραυστη κοινωνική συνοχή. Μετά και τις προσεχείς αμερικανικές εκλογές, ο απόλυτος διχασμός του βραζιλιάνικου έθνους μοιάζει πιθανότερο να καταστεί κανόνας παρά ν’ αποτελέσει εξαίρεση, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη δημοκρατία διεθνώς. 

Η Ευρώπη, η ήπειρος που προσφέρει την περισσότερη ευημερία στους κατοίκους της, βρίσκεται ζωσμένη από στρατιωτικοπολιτική ένταση, ενώ στερείται μιας ενιαίας ηγεσίας ικανής να βάλει στη θέση τους Ερντογάν και Πούτιν. 

Και στην επικίνδυνη γωνιά μας, οι ταλαίπωροι Έλληνες δεν έχουμε μόνο τις εξωτερικές απειλές και την οικονομική ανασφάλεια να μας θλίβουν, μα και τη νυχθημερόν αναμεταδιδόμενη ηθική εξαχρείωση μας.

Ως σύνολο η Δύση έχει πολλάκις αντιμετωπίσει πολιτιστικό ή πληθυσμιακό αφανισμό: Άραβες, Τούρκοι και Μογγόλοι, Μαύρη Πανώλη, μακροχρόνιοι πολυεθνικοί πόλεμοι, Ναζί, Σταλινικοί και ψυχροπολεμική αντιπαράθεση την απείλησαν με εξόντωση. 

Μέσα από τις δοκιμασίες της διαμορφώθηκε η σημερινή της μορφή, το πιο εξελιγμένο τεχνολογικά και ανθρωπιστικά κομμάτι του πλανήτη, απτή απόδειξη ότι το συλλογικό μας μέλλον μπορεί να είναι καλύτερο από το παρόν, εφόσον μείνουμε στο ίδιο μονοπάτι προόδου. Τούτη όμως η Ουτοπία φαίνεται να καταρρέει, αδυνατώντας πλέον να διαχειριστεί τις αντιφάσεις της. 

Παραζαλισμένοι από τον κρατούντα ηθικό σχετικισμό, οι στερούμενοι κοινής ταυτότητας δυτικοί πολίτες δείχνουν να παραιτούνται από την υπεράσπιση του κόσμου τους, θυμίζοντας ποντίκια από τα πειράματα του Καλχούν το ’60. Για τους νέους ανθρώπους, τα τέκνα του ανατέλλοντος ψηφιακού μετασύμπαντος, οι άλλοτε «προβληματικοί» Χικικομόρι θεωρούνται πια κάτι σχεδόν φυσιολογικό, οι δε ναρκισσιστές influencers πρότυπα ζωής. 

Γύρω μας η βαναυσότητα ταυτίζεται με την ισχύ, ο δικαιωματισμός έχει εκφυλιστεί σε καταπιεστικό δόγμα, ο παραλογισμός εξισώνεται με τον ορθολογισμό, οι κάθε είδους σχέσεις γίνονται εντελώς επιδερμικές, ζωή και αξιοπρέπεια ωχριούν μπροστά στο χρήμα, αγόρια και κορίτσια συγχέουν τον έρωτα με το διαδικτυακό πορνό, ενώ… απελευθερωμένοι ώριμοι άνδρες και γυναίκες απαξιούν να χαλιναγωγήσουν τα πάθη τους, καταστρέφοντας ακόμη και μικρά παιδιά.

Την τελευταία εβδομάδα ο Σούνακ ανακοίνωσε πως τερματίζεται η θεσμική σύγχυση μεταξύ βιολογικού και κοινωνικού φύλου στη Βρετανία, θυμίζοντάς μας -μαζί με τον Μακρόν- ότι πολιτική σωφροσύνη και αποφασιστικότητα δεν έχουν χρώμα ή θρήσκευμα. Υπάρχει ελπίδα ν’ ανακοπεί η γενικευμένη παρακμή μας, έστω αμυδρή.