Ακυρώσιμες Αποφάσεις Γενικής Συνέλευσης: Αποτελέσματα Ακύρωσης, Προσωρινή Δικαστική Προστασία & Αγωγή Αποζημίωσης
Αποφάσεις της ΓΣ είναι ενδεχόμενο να καταλήξουν ελαττωματικές. Ανάλογα με το συγκεκριμένο ελάττωμα, είναι ενδεχόμενο η απόφαση να είναι ακυρώσιμη. Η ακύρωση της τελευταίας προϋποθέτει άσκηση αγωγής ακύρωσης. Τα αποτελέσματα της ενδεχόμενης αποδοχής της δεν είναι αμελητέα. Παραμένει, πάντοτε, δυνατή η παροχή προσωρινής δικαστικής προστασίας καθώς και η άσκηση αγωγής αποζημίωσης. Περί αυτών το παρόν!
Αποτελέσματα Ακύρωσης
Η ακύρωση (ακυρώσιμης) απόφασης ΓΣ προϋποθέτει τελεσίδικη δικαστική απόφαση. Η ακυρώσιμη, πάντως, απόφαση της ΓΣ παράγει τα αποτελέσματά της έως την τελεσιδικία της δικαστικής απόφασης, που θα κρίνει σχετικά.
Η ακύρωση ισχύει αναδρομικά από τον χρόνο λήψης της˙ δεν θίγει, όμως, δικαιώματα καλόπιστων τρίτων που αποκτήθηκαν με βάση την ακυρώσιμη απόφαση ή πράξη που έλαβε χώρα στη βάση αυτής.
Η απόφαση με την οποία γίνεται δεκτή η αγωγή ισχύει, κατά βάση, έναντι πάντων (erga omnes).
Η απόφαση για την ακύρωση απόφασης ΓΣ είναι διαπλαστική.
Το ΔΣ είναι υποχρεωμένο να λάβει τα μέτρα που επιβάλλει η κατάσταση, η οποία θα προκύψει από την ακύρωση. Ο δικαστής, πάντως, δεν νομιμοποιείται να αντικαταστήσει την απόφαση της ΓΣ με την ορθή εκδοχή της, σε περίπτωση που καταλήξει στην ελαττωματικότητά της.
Προσωρινή Δικαστική Προστασία
Η ακύρωση της απόφασης ΓΣ προϋποθέτει τελεσίδικη δικαστική απόφαση. Η τελευταία (:τελεσίδικη απόφαση) είναι εκείνη που θα ανατρέψει τις έννομες συνέπειες της ελαττωματικής απόφασης που θα έχουν επέλθει μέχρι τότε. Προβλέπεται πάντως, για την ασφάλεια των συναλλαγών, η δυνατότητα λήψης ασφαλιστικών μέτρων.
Η προσωρινή ρύθμιση της προβληματικής κατάστασης που δημιουργείται από μια ακυρώσιμη απόφαση διευθετείται (πρόσκαιρα) με τη λήψη του προβλεπόμενου ασφαλιστικού μέτρου: της προσωρινής, δηλ., αναστολής ισχύος της ακυρώσιμης απόφασης<i>)</i>. Το συγκεκριμένο, ωστόσο, ασφαλιστικό μέτρο συνδέεται, άρρηκτα, με την αγωγή ακύρωσης της ελλαττωματικής απόφασης.
Το αρμόδιο δικαστήριο μπορεί να υποχρεώσει σε παροχή εγγύησης εκείνους που ζητούν προσωρινή δικαστική προστασία.
Δημοσιότητα
Η ακυρωσία απόφασης δεν εμποδίζει την καταχώρισή της στο Γ.Ε.ΜΗ.
Σε δημοσιότητα, περαιτέρω, υπόκεινται τόσο η αγωγή ακύρωσης απόφασης της ΓΣ, που έχει καταχωρισθεί στο Γ.Ε.ΜΗ., όσο και η δικαστική απόφαση παντός βαθμού δικαιοδοσίας που απαγγέλλει την ακύρωσή της. Αντίστοιχα και η δικαστική απόφαση με την οποία διατάσσονται ασφαλιστικά μέτρα ή αναστέλλεται η ισχύς της απόφασης.
Αγωγή Αποζημίωσης
…Σε Περίπτωση Μη Συγκέντρωσης Του Απαιτούμενου Ποσοστού Μετοχικού Κεφαλαίου Για Άσκηση Αγωγής Ακύρωσης
Για την άσκηση αγωγής ακύρωσης νομιμοποιούνται ενεργητικά οι μέτοχοι της εταιρείας, εφόσον εκπροσωπούν το 2/100 του μετοχικού κεφαλαίου. Εναλλακτικά, οι μέτοχοι που εκπροσωπούν το 1/20 του μετοχικού κεφαλαίου, στην περίπτωση άσκησης αγωγής για ακύρωση απόφασης, η οποία ελήφθη πλημμελώς λόγω μη παροχής οφειλόμενων πληροφοριών, που αφορούν το θέμα της ληφθείσας απόφασης.
Οι μέτοχοι, που δεν μπορούν να ζητήσουν την ακύρωση της ΓΣ, επειδή δεν συγκεντρώνουν το απαιτούμενο ποσοστό μετοχών, μπορούν να ασκήσουν αγωγή αποζημίωσης εφόσον δικαιολογεί έννομο συμφέρον.
…Σε Περίπτωση Ακύρωσης Της Ελαττωματικής Απόφασης ΓΣ
Αξίωση αποζημίωσης έχουν, κατά τις γενικές διατάξεις, οι μέτοχοι και αν ακόμη η απόφαση ακυρώθηκε. Την εν λόγω αγωγή δικαιούται να ασκήσει κάθε μέτοχος. Κι αυτό ανεξάρτητα από τη συγκέντρωση ή όχι του ελάχιστου ποσοστού του μετοχικού κεφαλαίου για την άσκηση αγωγής ακύρωσης.
…Σε Περίπτωση Μη Επιτρεπτού Ακύρωσης Απόφασης
Όπως ήδη έχει αναλυθεί σε προηγούμενη αρθρογραφία μας, ορισμένες αποφάσεις, αν και ακυρώσιμες, δεν μπορούν να ακυρωθούν.
Συγκεκριμένα, όπως ρητά προβλέπεται, δεν είναι δυνατό να ακυρωθούν αποφάσεις της ΓΣ που έχουν ως αντικείμενο την έκδοση τίτλων που πρόκειται να εισαχθούν σε ρυθμιζόμενη αγορά ή σε ΠΜΔ. Στην περίπτωση αυτή, μέτοχος που δεν παρέστη στη συνέλευση ή αντιτάχθηκε στην απόφαση και θίγεται από αυτήν, μπορεί να αξιώσει από την ΑΕ αποκατάσταση της ζημίας του.
Δεν είναι δυνατό, επίσης, να ακυρωθούν αποφάσεις της ΓΣ, τις οποίες η τελευταία επικύρωσε με νεότερη απόφασή της, διορθώνοντας ή αποκαθιστώντας την πλημμέλεια που αποτελούσε το λόγο της ακυρωσίας. Στην περίπτωση αυτή, τρίτοι (:οι μέτοχοι και τα μέλη ΔΣ που ενεργητικά νομιμοποιούνται για την άσκηση της αγωγής ακύρωσης) δικαιούνται να ζητήσουν από την ΑΕ τα έξοδα της δίκης ακύρωσης, στα οποία υποβλήθηκαν, καθώς και την αποκατάσταση της όποιας, ενδεχομένως, ζημίας υπέστησαν λόγω της επικύρωσης
Προθεσμία Άσκησης Αγωγής Αποζημίωσης
Η αγωγή αποζημίωσης ασκείται εντός τεσσάρων (4) μηνών από τη λήψη της απόφασης ή, αν η απόφαση υπόκειται σε δημοσιότητα, από την καταχώρισή της στο ΓΕ.ΜΗ.
Παρά το γεγονός ότι ο νόμος δεν προβαίνει σε σχετική διάκριση, ορθότερο είναι να δεχθούμε πως η συγκεκριμένη, εξαιρετικά σύντομη, αποσβεστική προθεσμία δεν εφαρμόζεται σε περίπτωση άσκησης αγωγής αποζημίωσης στη βάση των γενικών διατάξεων: υπόκειται, επομένως, η τελευταία στην προβλεπόμενη κατά τις γενικές διατάξεις 5ετή παραγραφή
Το Ενδεχόμενο Συμβιβασμού
Η άσκηση της αγωγής ακύρωσης μιας ακυρώσιμης απόφασης ΓΣ μπορεί να αποφευχθεί ύστερα από συμβιβασμό της ΑΕ με τον αιτούντα μέτοχο. Αντίστοιχα συμβιβασμός μπορεί να υπάρξει και επί ενδεχομένως ασκηθησόμενης αγωγής αποζημίωσης, τον οποίο (συμβιβασμό) θα ακολουθήσει παραίτηση. Οποιοσδήποτε, όμως, συμβιβασμός προϋποθέτει ανταλλάγματα. Εναπόκειται στο ΔΣ να λάβει τις σχετικές αποφάσεις. Δεν αποκλείεται, βέβαια-για λόγους τακτικής, να συνομολογήσει η ΑΕ, διά του ΔΣ, μια τέτοια αγωγή.
Θα πρέπει προσεκτικά να λάβουν χώρα τέτοιες ενέργειες καθώς ενδεχόμενος συμβιβασμός ή/και συνομολόγηση αγωγής γεννά όχι μόνον υποψίες αλλά και, δυνητικά, ευθύνες (αστικές και ποινικές). Σε περίπτωση, πάντως, που η ίδια η ΑΕ εντοπίζει και δέχεται ότι η απόφαση πάσχει από ελάττωμα, οφείλουν τα μέλη του ΔΣ να προβούν στα κατά νόμο αναγκαία, ώστε να διασφαλιστεί η νόμιμη λειτουργία της ΑΕ.
Οι ακυρώσιμες αποφάσεις της ΓΣ παράγουν τα αποτελέσματά τους μέχρις ότου ακυρωθούν με τελεσίδικη δικαστική απόφαση, εκτός κι αν μεσολαβήσει απόφαση ασφαλιστικών μέτρων που προσωρινά αναστέλλει την ισχύ τους. Όσοι βλάπτονται από τις εν λόγω δικαστικές αποφάσεις δικαιούνται, υπό προϋποθέσεις να αποζημιωθούν. Για την ΑΕ πάντοτε υπάρχουν, πάντοτε, δυνατότητες ελιγμών. Απαιτείται η δέουσα οξύνεια και επιμέλεια των μελών του ΔΣ. Το σημαντικότερο: η δέουσα προσοχή για την διαχείριση (δυνητικά) προβληματικών καταστάσεων.-
Σημ.1: Το παρόν άρθρο με τίτλο «Ακυρώσιμες Αποφάσεις Γενικής Συνέλευσης: Αποτελέσματα Ακύρωσης, Προσωρινή Δικαστική Προστασία & Αγωγή Αποζημίωσης» σε πλήρη μορφή.
Σημ.2: Το παρόν άρθρο αποτελεί τμήμα ευρύτερης ενότητας αρθρογραφίας της Δικηγορικής μας Εταιρείας για τις ΑΕ. Στην ενότητα αυτή επιχειρούμε την ανάλυση, άρθρο προς άρθρο, του νόμου για τις ΑΕ (:ν. 4548/2018)-με business view, πάντα, προσέγγιση.