ΑΠΟΨΕΙΣ

Υπάρχει ένα παλιό ανέκδοτο που πάει κάπως έτσι: Ένας πιτσιρικάς περπατάει στην παραλιακή με τον πατέρα του, έχοντας τον Θερμαϊκό στο δεξί τους χέρι. Στο βάθος φαίνεται ο Λευκός Πύργος. Ξαφνικά, ο μικρός θυμάται μια δύσκολη λέξη που άκουσε κάπου, και τον ρωτάει:

-«Μπαμπά, τι είναι τοπικιστής;», ρωτάει.

-«Τοπικιστής αγόρι μου είναι αυτός που νομίζει πως η πόλη του είναι πιο όμορφη από την Θεσσαλονίκη μας».

Έχοντας ζήσει τόσα χρόνια στη Θεσσαλονίκη όσα και στη γενέτειρά μου, καταλήγω ότι ο μύθος του «τοπικισμού» είναι μεγαλύτερος κι από αυτόν της «ερωτικής πόλης». Ή για να το πω σαλονικιώτικα, οι Θεσσαλονικείς είναι ντεμέκ τοπικιστές.

Ο «τόπος» που μας κάνει να νιώθουμε τοπικιστές δεν είναι μόνο γεωγραφικός χώρος, πρωτίστως είναι συναίσθημα. Είναι οι αναμνήσεις της «προσωπικής πατρίδας του κάθε ενός, που είναι η παιδική ηλικία. Είναι η νοσταλγία για έναν τόπο, είτε όντως υπήρξε, είτε είναι μια ιδεατή εικόνα που οικοδομεί ο καθένας εκ των υστέρων. Δεν είναι όμως μόνο αυτά ο «τόπος». Είναι όμως και ο φυσικός χώρος- μπορούμε να φανταστούμε τη Θεσσαλονίκη χωρίς το παραλιακό μέτωπο και το Σέιχ Σου; Είναι η ιστορία, είναι οι προοπτικές και το μέλλον.

Πώς γίνεται όμως από τη μια οι Θεσσαλονικείς να είναι τοπικιστές και από την άλλη να δέχονται σχεδόν μοιρολατρικά την αναπτυξιακή υστέρηση; Πώς γίνεται να είναι τοπικιστές αλλά να μην ενδιαφέρονται για τα μνημεία Ουνέσκο που είναι παρατημένα; Για να μην μιλήσουμε για την αγνόηση της πρόσφατης ιστορίας και τον τεμαχισμό της μεσαιωνικής ιστορίας της πόλης τους...

Πώς είναι δυνατόν οι «τοπικιστές» Θεσσαλονικείς να μην ξεσηκώνονται για το ότι ο αέρας που αναπνέουν οι ίδιοι και τα παιδιά τους είναι τόσο επιβαρυμένος; Πώς γίνεται να μην τους ενδιαφέρει που ο τόπος τους δεν έχει σκιά να σταθείς το καλοκαίρι και που ο τελευταίος ελεύθερος χώρος γεμίζει με τσιμέντο;

Πώς γίνεται να αγαπούν τον τόπο τους και να γεμίζουν την πόλη τους, τα πάρκα τους, τις πλατείες τους με σκουπίδια; Κάποιοι ενεργοί πολίτες - όπως το Σωματείο Φίλων Ιστορικού Κέντρου, το «Θεσσαλονίκη Αλλιώς» και άλλοι που συστηματικά ή συγκυριακά αναλαμβάνουν δράση- είναι δυστυχώς η εξαίρεση που κάνει ακόμα πιο έντονο το κοντράστ.

Για τους υπόλοιπους, όπως αποδεικνύεται εκ του αποτελέσματος, ο «τόπος τους» τελειώνει με το που κλείνει η εξώπορτα του διαμερίσματός τους. Είναι σκέτο «η πόλη», δεν είναι «η πόλη τους», για αυτό δεν τους αφορά το πάρκο που βρωμίζουν, το πράσινο που δεν έχουν, το αν εμποδίζουν εκεί που παρκάρουν.

Αν τους αφορά ο τόπος τους, έξω από τα όρια του σπιτιού τους τότε, θα πρέπει να το δείχνουν. Με τη συμπεριφορά τους, με τις διεκδικήσεις τους, με την πίεση στους πολιτικούς άρχοντες, με τη συμμετοχή στα κοινά και σε πρωτοβουλίες πολιτών.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 04.02.2024