ΑΠΟΨΕΙΣ

Όσοι λατρέψαμε χρόνια τώρα τη Χαλκιδική, τις αμμώδεις και φιλικές -δαιδαλώδεις ακτές της, τα γλυκά νερά της θάλασσάς της, το πεύκο, τις ελιές και το μέλι της, νιώθουμε απογοήτευση βλέποντας τα τελευταία χρόνια τον υπερτουρισμό χωρίς φροντίδα, κανόνες και προϋποθέσεις, να κατατρώγει τη φήμη της και να μειώνει την ικανοποίηση των επισκεπτών.

Η απουσία ολοκληρωμένου σχεδίου, η ανυπαρξία ορίων για το μέχρι πού μπορεί να φτάσει η «ανάπτυξη», η αλόγιστη δράση πολλών επιχειρηματιών που λειτουργούν ωσάν να μην υπάρχει αύριο, η έλλειψη κάποιων ποιοτικών στάνταρντ στις προσφερόμενες υπηρεσίες και, πρώτα από όλα, η γενική ασυδοσία καθώς τίποτα δεν ελέγχεται, τίποτα δεν καταλογίζεται και τίποτα δεν διορθώνεται, επιβάλλεται να αλλάξει.

Κακά τα ψέματα. Έτσι στραβά ξεκίνησε η τουριστική ανάπτυξη της Χαλκιδικής εδώ και δεκαετίες, όταν ο πόθος κάθε Θεσσαλονικιού να αποκτήσει ιδιόκτητη παραθεριστική κατοικία, συναντήθηκε με την λαχτάρα κάθε ντόπιου να «’κονομήσει», βγάζοντας τίτλο ιδιοκτησίας του χωραφιού, του μελισσιού, ή του βοσκοτόπου του παππού του με χρησικτησία (δύο φίλοι του ως μάρτυρες αρκούσαν) και να το πουλήσει ως οικόπεδο.

Εννοείται πως σε αυτήν την ιδιότυπη συναλλαγή υποβοήθησαν οι τοπικές αρχές -δήμοι, πολεοδομίες, αστυνομία κ.λπ.- που είτε έδιναν άδειες, είτε νομιμοποιούσαν εκ των υστέρων -και φυσικά δεν έλεγχαν τις παρανομίες και τις παραβάσεις.

Εννοείται πως κάθε αυθαίρετο που ξεφύτρωνε σε αγρόκτημα, σε μη άρτιο και μη οικοδομήσιμο κομμάτι γης, λάμβανε χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια ρεύμα, νερό και τηλέφωνο κι έτσι λειτουργούσε κανονικά κι ανεμπόδιστα.

Και από κοντά το κράτος και οι κυβερνήσεις, που κάθε τρεις και λίγο έρχονταν να νομιμοποιήσουν όλες τις αυθαίρετες κατασκευές, επιβάλλοντας ένα μικρό συγκριτικά με την παρανομία τέλος -το οποίο πήγαινε στην… Αθήνα για να προστεθεί στους προϋπολογισμούς των υπουργείων.

Άπαντες «παρανομούσαμε» κι έτσι ουδείς εξεγειρόταν, ουδείς απαιτούσε να σταματήσει κάπου αυτή ολισθηρή πορεία.

* Είμαι βέβαιος πως το ίδιο καθεστώς ίσχυε παντού -στα νησιά του Αιγαίου και σε όλες τις άλλες τουριστικές περιοχές- αλλά στη Χαλκιδική τα πράγματα ξέφυγαν τελείως και για μακρύ χρονικό διάστημα.

Ήταν που ήταν στραβό το κλήμα δεκαετίες τώρα, ήρθε και η αύξηση της ζήτησης τα (αρκετά) τελευταία χρόνια, με αποτέλεσμα τα πράγματα να ξεπεράσουν τα όρια. Η πτώση των κομμουνιστικών καθεστώτων στα βόρεια σύνορά μας και η πορεία προς την Ευρώπη που ακολουθούν Βουλγαρία, Ρουμανία, Βόρεια Μακεδονία, Τουρκία, Ουκρανία, με την παράλληλη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των ανθρώπων εκεί, τους δίνουν τη δυνατότητα να αναζητήσουν το δικό τους όνειρο: Να προσφέρουν στα παιδιά τους μία εβδομάδα στην Χαλκιδική, για να γνωρίσουν τι θα πει θάλασσα και θερινές διακοπές…

* Η συνεχής αύξηση της ζήτησης, οδήγησε σε νέο αλόγιστο κύμα αναζήτησης τουριστικού προϊόντος προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες της αγοράς.

Κάπου εκεί, μετά δηλαδή την περίοδο των περιορισμών λόγω της πανδημίας του Covid, το κακό γιγαντώθηκε. Ενοικιαζόμενα δωμάτια το ένα πάνω στο άλλο, η κυκλοφορία στα χωριά ανυπόφορη, οι ακρογιαλιές στους οικισμούς πατείς με πατώ σε, ταβερνεία και μπιτσόμπαρα να πουλάνε ό,τι θέλουν και να χρεώνουν όσο θέλουν, ηχορύπανση στο φουλ, καθαριότητα στο ρελαντί και πάει λέγοντας.

Χάος και αυτορρύθμιση -εάν, όπως και σε όποιον βαθμό θεωρήσει κανείς…

* Τελικά, οι Θεσσαλονικείς και τα μεγαλύτερα πορτοφόλια είτε κλείστηκαν στις ιδιοκτησίες τους, είτε περιορίστηκαν στα λίγα καλά μαγαζιά, ενώ ο λαουτζίκος και οι φτωχότεροι στοιβάζονται σε απροσπέλαστες πλαζ, στριμώχνονται στα σούπερ μάρκετ και τα σουβλατζίδικα και προσπαθούν να βολτάρουν στα… νυφοπάζαρα των χωριών.

*Το κακό φαινόταν να πλησιάζει και μόνο από τύχη αποφεύγετο. Μέχρι που έσπασε ο διάολος το ποδάρι του και ήρθαν τρία μαζί. Το 8χρονο κοριτσάκι να πνιγεί αβοήθητο στην πισίνα μίας κατασκήνωσης, ο 19χρονος να χάσει τη ζωή του σε ένα λούνα παρκ που λειτουργούσε χωρίς άδεια και το παρ’ ολίγον μακελειό με πυροβολισμούς και άγριο ξύλο σε κοσμικό μπιτσμπάρ -ρεστοράν. Και αναφέρομαι μόνο σε αυτά τα ακραία περιστατικά, γιατί τα φαινόμενα δυσλειτουργίας και κάθε είδους προβλήματα ήταν καθημερινά και σκίαζαν βάναυσα την εικόνα του «σαν την Χαλκιδική δεν έχει».

* Τώρα που έσπασε το τσόφλι και άρχισαν να αναδύονται οι άσχημες οσμές, όλοι ψάχνουν μια δικαιολογία για να αποφύγουν τις ευθύνες τους και δείχνουν αλλού τους ενόχους. Οι Θεσσαλονικείς ιδιοκτήτες σπιτιών λένε πως φταίνε οι ντόπιοι και οι αρχές που δεν προστατεύουν τον τόπο τους και δεν κάνουν αυτό που πρέπει, οι ντόπιοι πως φταίνε οι ξένοι ιδιοκτήτες ή επιχειρηματίες που παρανομούν, οι δήμαρχοι επικαλούνται ότι δεν έχουν πόρους και προσωπικό, οι επιχειρηματίες λένε πως φταίει ένας κακός υπάλληλος, το κράτος πως φταίει η αυτοδιοίκηση και το γαϊτανάκι της μετάθεσης των ευθυνών- ή καλύτερα της απαλλαγής από ευθύνες- συνεχίζεται όμορφα κι ελληνικά. Στο μεταξύ, το κοριτσάκι και το παλικάρι πλήρωσαν αυτές τις ελλείψεις με τη ζωή τους…

*Η «Μακεδονία» οφείλει να μην κλείσει τα μάτια και να συμβάλλει στο μέτρο της δικής της ευθύνης, αφενός στην αποκάλυψη των παθογενειών και αφετέρου στην αναζήτηση λύσεων, ώστε του χρόνου να γίνει μία καινούρια αρχή.

Για λόγους εύκολα αντιληπτούς, η μεγάλη δημοσιογραφική έρευνα που εξαγγέλλουμε σήμερα, θα γίνει μετά το τέλος της τουριστικής περιόδου και σε αυτήν θα κληθούν να μιλήσουν, να αποδώσουν κατηγορίες, να αναλάβουν τις ευθύνες τους, να προτείνουν διορθωτικές παρεμβάσεις, να δεσμευτούν, καθείς στο μέτρο που του αναλογεί, όλοι οι εμπλεκόμενοι, οι συμμετέχοντες και οι συναρμόδιοι.

Οψόμεθα λοιπόν.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 25.08.2024