«Ανθρωπάκια»
«Το έκανα για χρήματα που δεν είχα ανάγκη» φέρεται να δήλωσε ανακρινόμενος ο Φραντσέσκο Τζιόρτζι, αναδεικνύοντας άθελά του ίσως το ουσιαστικότερο στοιχείο της υπόθεσης Καϊλή: την απληστία. Πλείστοι Έλληνες αδυνατούν να κατανοήσουν γιατί δύο άνθρωποι όμορφοι, νέοι γονείς, με ενδιαφέρουσες και ιδιαίτερα καλοπληρωμένες δουλειές και με εξαιρετικές προοπτικές να τα τινάζουν όλα στον αέρα για -ομολογουμένως αρκετά- παραπάνω χρήματα, τα οποία μάλιστα δε θα μπορούσαν να ξοδέψουν εύκολα, δεδομένης της προέλευσής τους.
Η ίδια απορία είχε ακουστεί και το 1989, όταν η Λεόνα Χέλμσλι συνελήφθη για φοροδιαφυγή. Σε μία χρονική συγκυρία επίσης αυξημένων κοινωνικών ανισοτήτων και αβεβαιότητας για το μέλλον, άναυδη η διεθνής κοινότητα είχε πληροφορηθεί το διάσημο απόφθεγμα της πάμπλουτης αμερικανίδας, ότι μόνο τα «ανθρωπάκια» πληρώνουν φόρους. Έκτοτε μπορεί να μη ξεστομίστηκε κάτι εξίσου ωμό, ωστόσο η στάση ζωής ουκ ολίγων πλουσίων και διασήμων μαρτυρεί ότι η άποψη της Χέλμσλι εξακολουθεί να βρίσκει οπαδούς. Η απάνθρωπη χοντροκοπιά του Τραμπ, η μανία των Χάρι και Μέγκαν για δημοσιότητα, η εργοδοτική σκληρότητα του Μπέζος, η άνεση με την οποία ο Μασκ χειραγώγησε τις τιμές κρυπτονομισμάτων και απέλυσε το μισό προσωπικό του Τουίτερ απλώς προστίθενται στους άτυπους διεθνείς διαγωνισμούς για το μεγαλύτερο σκάφος και το ακριβότερο σαλέ, στην ακατάπαυστη επίδειξη πανάκριβων ρούχων και κοσμημάτων, ή σε περισπούδαστα θεωρήματα από κληρονόμους με μηδενική ενσυναίσθηση, του τύπου «οι φτωχοί φταίνε για τη φτώχεια τους».
Η έκφραση όμως της απληστίας παίρνει και μία άλλη μορφή, λιγότερο κραυγαλέα αλλά ίσως χειρότερη, καθώς συναντάται καθημερινά. Οι αγενείς πελάτες στα πολυτελή μαγαζιά, ο ματσωμένος πιτσιρικάς που δε πληρώνει εισιτήριο, η δήθεν άψογη μαμά που ταπεινώνει την δασκάλα των παιδιών της, ο γόνος-μεγαλοστέλεχος που μπλοκάρει τη σταδιοδρομία του άσημου υφισταμένου του, ο/η πανεπιστημιακός που σαδιστικά κρατά διδακτορικούς φοιτητές στο περίμενε, η κακότροπη ηλικιωμένη μεγαλοκυρία που τυραννάει τη συνοδό της είναι οι άπληστοι της διπλανής πόρτας⋅ είναι όσοι πιστεύουν απόλυτα πως δικαιούνται να ζουν πάνω και πέρα από θεσμικές υποχρεώσεις και κοινωνικές συμβάσεις, πως δύνανται να ορίζουν τις ζωές των υποτιθέμενων και μη κατωτέρων τους, πως ανήκουν σε μία κοινωνική τάξη με ειδικά προνόμια, σπουδαιότερο των οποίων είναι η δυνατότητά ν’ αυξάνουν συνεχώς την περιουσία, τη φήμη και την ισχύ τους εις βάρος οποιουδήποτε, με οποιονδήποτε τρόπο.
Τέτοια φαινόμενα είναι περισσότερο καταστροφικά για χώρες όπως η Ελλάδα. Εφόσον δεν υφίστανται περιορισμούς εθνικών συνόρων, οι ικανότεροι των νέων τους τις εγκαταλείπουν. Αν δε μπορούν ν’ αποφύγουν το χαρακτηρισμό «ανθρωπάκια», τουλάχιστον ας τον υποστούν οπουδήποτε υπάρχει έστω στοιχειώδης αξιοκρατία και καλύτερο επίπεδο ζωής.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 18.12.2022
