ΑΠΟΨΕΙΣ

Έτσι τα ’φερε η μοίρα, ώστε ίσως το ’24 αποδειχθεί καθοριστικό για το ορατό μέλλον της ανθρωπότητας. Απολύτως δημοκρατικά, οι προσεχείς εκλογικές διαδικασίες σε ΕΕ και ΗΠΑ θα μπορούσαν να σημάνουν μετακίνηση του πολιτικού εκκρεμούς φουλ δεξιά. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, η επικρατούσα μετά το 1990 διεθνής τάξη πραγμάτων θα μπει σε διαδικασία αντικατάστασης της από κάτι νέο • κι όπως διδάσκει η ιστορία, ανάλογες διαδικασίες, ως γέννες, δεν είναι ποτέ εύκολες.

Στην Κυριακάτικη «Κ» ο Αλέξης Παπαχελάς έθεσε μερικά καίρια ερωτήματα, τα οποία απασχολούν κάθε κάτοικο της Γηραιάς Ηπείρου, προφανώς σε διαφορετικό βαθμό. Αν κάτι όμως υπονοεί η καθιερωμένη πλέον υψηλότατη αποχή από κάθε λογής εκλογές, είναι ότι μεγάλο ποσοστό Ευρωπαίων έχουν ήδη δώσει την απάντησή τους: έτσι όπως το πάει, η Ένωση ούτε εμπορικά ανταγωνιστική θα καταστεί, ούτε αμυντική αυτάρκεια θα αποκτήσει, ούτε κοινή εξωτερική πολιτική. Έτσι όπως το πάει, η Ένωση θα συνεχίσει να κατακλύζεται απ’ ό,τι αφθονεί σε Ασία και Αφρική: από κάθε μορφής καταναλωτικά αγαθά και πρώτες ύλες κι από κάθε φυλής ανέργους και περιθωριοποιημένους. Η ίδια θα συνεχίσει να υπονομεύει τη γεωργία, την κτηνοτροφία, τις εξορύξεις, τους ενεργειακούς πόρους και τη βιομηχανία της, με πρόσχημα την προστασία του περιβάλλοντος και κάποιες μεταποικιοκρατικές ενοχές (κάτι που όχι μόνο δεν αφορά όλα τα έθνη της, μα αντίθετα θα έπρεπε να αφορά ουκ ολίγα αναπτυσσόμενα) μέχρι τελικά να μεταμορφωθεί σε κάτι υποδεέστερο. Επιχειρηματίες, διαμορφωτές της κοινής γνώμης και γραφειοκράτες, διαβιούντες σε πολυτελέστατη γυάλα… sans frontières, φαίνονται να χαράζουν ένα μέλλον ακατανόητο και διόλου ελκυστικό στους πολλούς.

Βλέποντας την Ευρώπη ν’ αυτοκτονεί μέρα με τη μέρα, κάτοικοι της γυρίζουν την πλάτη στους κοινούς θεσμούς της, ακριβώς όταν θα έπρεπε να παλεύουν για να τους αναμορφώσουν. Αντί να εστιάζουν νηφάλια στα σοβαρά ζητήματα, πράγματι αντιμετωπίζουν την αναμέτρηση του Ιουνίου σαν μεγαλύτερο… διαγωνισμό Γιουροβίζιον. Κι ενώ ο δημόσιος διάλογος έχει απολιτικοποιηθεί και η επικοινωνία είναι η μόνη που μετράει, πολλοί επιμένουν να θέτουν ερωτήματα που δεν απαντώνται, αλλά απλώς απορρίπτονται ως εκδηλώσεις μισαλλοδοξίας. Απορρίπτονται υπεροπτικά από όσους αφελείς θεωρούν ότι ένας χαμηλά αμειβόμενος ανειδίκευτος εργαζόμενος του τριτογενή τομέα έχει την ίδια αίσθηση αυταξίας με έναν βιομηχανικό εργάτη, έναν αγρότη, έναν τεχνίτη, έναν βιοτέχνη, έναν έμπορο, έναν γιατρό, ένα δικηγόρο, έναν μηχανικό. Όλοι όσοι καθημερινά παρακολουθούν να χάνονται οι δουλειές τους και μαζί το μέλλον των παιδιών τους, την ίδια στιγμή παρακολουθούν αρμόδιους να ομφαλοσκοπούν σοβαροφανώς. Αντί να μετατρέπεται σε ηγήτορα της υψηλής τεχνολογίας, η Ευρώπη ανέχεται την αθρόα είσοδο ανθρώπων δίχως ψηφιακές δεξιότητες. Αντί να επιδιώκει ασφάλεια στην εφοδιαστικη της αλυσίδα, παρεμποδίζει την εκμετάλλευση ίδιων πόρων στην επικράτειά της. Αντί να συσχετίζει το ελεύθερο εμπόριο με όρους συνθηκών εργασίας και προστασίας του περιβάλλοντος, επιτρέπει την εισαγωγή των πάντων από κράτη που δεν τηρούν στοιχειώδεις κανόνες ανταγωνισμού. Αντί να καλλιεργεί την κοινωνική ενότητα μέσα από την ενσωμάτωση στις ευρωπαϊκές αξίες και αρχές, διά του πολυπολιτισμού ενισχύει διχαστικές ταυτοτικές εμμονές.

Η Λεπέν, ευφυώς, σήμερα μιλά για ευρωπαϊκή ΕΕ (άσχετα αν μάλλον εννοεί ρωσική). Δημόσια τίθεται υπεράνω χρωμάτων, γλωσσών, θρησκειών και σεξουαλικών επιλογών, και προεκλογικά εστιάζει στο αληθινό διακύβευμα: στο πώς διασφαλίζονται η ισονομία, η πνευματική ελευθερία, η ιδιωτική περιουσία, η κοινωνική αλληλεγγύη, η παγκοσμίως μοναδική ποιότητα ζωής. Στα θέματα αυτά φυσικά αναφέρονται κι άλλοι πολιτικοί (όπως και οι Αμερικανοί Δημοκρατικοί) • ωστόσο, τα μεν συστημικά κόμματα πια πείθουν κυρίως ηλικιωμένους, η δε Αριστερά έχει αυτοακυρωθεί εξαιτίας του αχαλίνωτου δικαιωματισμού. Κακά τα ψέματα, σήμερα δυστυχώς μόνο η Ακροδεξιά δηλώνει πρόθυμη να ταράξει τα νερά για να προστατεύσει το κοινό κεκτημένο. Πάμπολλοι λοιπόν απορρίπτουν τον παραδοσιακό κοινοβουλευτισμό και εκφράζονται είτε δια της αποχής, είτε δια της στήριξης δυνάμεων που τον βλέπουν μόνο ως υποχρεωτική οδό κατάκτησης της εξουσίας. Δυνάμεων με τη γνώση πως τρομαγμένοι -μπροστά σε ένα αβέβαιο αύριο- λαοί συχνά επιλέγουν να μπει η χώρα τους στο γύψο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η εκλογική επικράτηση της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στην Αίγυπτο το 2012.

Κι η Ελλαδίτσα μας; Όσο κι αν προβάλλεται ως παράδειγμα αναγέννησης χάρη στα μνημόνια, μεταξύ μας γνωρίζουμε καλά ότι η επιτευχθείσα βελτίωση είναι σχεδόν μηδαμινή σε σχέση με τη συντελεσθείσα καταστροφή ανθρώπινου και χρηματικού κεφαλαίου. Το ότι χαίρουμε περισσότερου κύρους μάλλον οφείλεται στο πώς αντέξαμε τούτη τη δοκιμασία δίχως να καταρρεύσουμε. Είναι αλήθεια ότι σήμερα έχουμε πολλά να διδάξουμε σε μία Ευρώπη που σβήνει υπό το βάρος δικών της λαθών. Σοβαρή ευθύνη, για σοβαρούς Έλληνες εκπροσώπους.