Η νέα τουρκολυβική συμφωνία δε θα πρέπει να μας εκπλήσσει
Όταν το ’84 είχε πραγματοποιηθεί η συνάντηση Μιτεράν-Καντάφι στην Ελούντα για την ειρήνευση στο Τσαντ, με οικοδεσπότη τον Ανδρέα Παπανδρέου, δε νομίζω ότι φανταζόταν κανείς πως η εμπλοκή της Ελλάδας στα ζητήματα της Λιβύης θα έπαιρνε κάποτε την τωρινή τροπή. Πριν περίπου 40 χρόνια η Τρίπολη πλούτιζε, εκσυγχρονιζόταν και διεκδικούσε με δυναμικό -ομολογουμένως απαράδεκτα δυναμικό- τρόπο τη συμμετοχή της στους μηχανισμούς λήψης μεγάλων αποφάσεων. Μετά την ανατροπή του κανταφικού καθεστώτος το 2011, η διαλυμένη χώρα παραμένει έρμαιο πολεμάρχων και ξένων δυνάμεων με συγκρουόμενες επιδιώξεις. Μπορούμε φυσικά να υποθέσουμε πόσο σημαντικοί είναι οι πόροι της, φανεροί και μη・ εκτός του πετρελαίου, η λιβυκή έρημος μπορεί να προσφέρει στην Ευρώπη και άφθονη ενέργεια από ηλιακά πάρκα ή από συνδεδεμένες μονάδες παραγωγής υδρογόνου. Πέραν αυτών όμως, το ξεκινημένο το 1991 σχέδιο αξιοποίησης υδροφόρων πεδίων κάτω από τη Σαχάρα (GMR) θα μπορούσε επίσης να προκαλέσει πρασίνισμα των ακτών της χώρας και μελλοντική ανάδειξη της σε αξιόλογο παραγωγό τροφίμων.
Πέραν του ενεργειακού πλούτου και των αγροδιατροφικών δυνατοτήτων της, η Λιβύη διαθέτει ακόμη ένα στρατηγικό χαρακτηριστικό: μετά τον εμφυλιοπολεμικό τεμαχισμό της αποτελεί προσφιλή οδό για μετανάστες από την υποσαχάρια Αφρική στην ΕΕ, ειδικά στην Ιταλία. Μαζί με Τουρκία και Μαρόκο αποτελεί βασική πύλη εισόδου για κυκλώματα λαθροδιακινητών, με αποτέλεσμα ο έλεγχος της να σχετίζεται και με αυτό το τόσο ευαίσθητο για τους ευρωπαϊκούς λαούς θέμα. Παραδειγματιζόμενοι από τους ληστρικούς γείτονες της ρωμαϊκής και βυζαντινής αυτοκρατορίας, Πούτιν και Ερντογάν ανταγωνίζονται και ταυτόχρονα συνεργάζονται στην προσπάθειά τους να καταστούν δερβεναγάδες της Γηραιάς Ηπείρου, εκμεταλλευόμενοι την πολυετή απάθεια (λόγω ανικανότητας ή ανηθικότητας άραγε;) των υπευθύνων εξωτερικής πολιτικής σε Βερολίνο, Βρυξέλλες και Ουάσιγκτον, τουλάχιστον μέχρι πρότινος. Θέλουν να απομυζούν εκβιαστικά μία Ευρώπη σε ομηρεία, σχεδόν φινλανδοποιημένη, της οποίας η οικονομική ζωή και κοινωνική συνοχή θα εξαρτάται ουσιαστικά από εκείνους.
Μέσα σ’ αυτό το διεθνοπολιτικό πλαίσιο, η νέα τουρκολυβική συμφωνία δε θα πρέπει να μας εκπλήσσει. Παρά του ότι είναι νομικά απαράδεκτη επειδή κατάφωρα παραβιάζει την UNCLOS και τα συμφωνηθέντα για τερματισμό του εμφυλίου, αποτελεί αναγκαίο πρόσχημα για υποθαλάσσιες έρευνες της TPAO νότια της Κρήτης, ακόμη και μέσα στη μελλοντική ελληνική ΑΟΖ. Εξυπακούεται πως σε μία τέτοια περίπτωση η Αθήνα -υπό την πίεση της ιδιαίτερα ερεθισμένης κοινής γνώμης, λόγω της συνεχιζόμενης, έντονα επιθετικής συμπεριφοράς της Άγκυρας- θα εξαναγκαστεί πλέον ν’ αντιδράσει πολύ δυναμικά, με όσα μπορεί αυτό να συνεπάγεται. Σύμφωνα με τις δεδηλωμένες θέσεις και συμφέροντά τους, Γάλλοι, Ισραηλινοί, Αιγύπτιοι, Αμερικανοί, Γερμανοί και Ιταλοί θα ’πρεπε να μας υποστηρίξουν πλήρως. Θα το κάνουν;
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 09.10.2022
