Το ταμείο της εταιρείας (...και η τσέπη του ιδιοκτήτη της)
Όταν η κ. Χαϊδούλα (η Φραγκογιαννού) αντιλήφθηκε, το κρίσιμο βράδυ, πως ο αστυνομικός κλοιός άρχισε να σφίγγει γύρω της, αποφάσισε να προστρέξει στη συνδρομή της Μαρουσώς: Εκείνο το βράδυ που επιχείρησε τη διαφυγή της από τις συνέπειες των πολλαπλών εγκλημάτων της, την ανθρώπινη δικαιοσύνη και τη μήνι της περίκλειστης, τότε, κοινωνίας της Σκιάθου.
Ο Παπαδιαμάντης αναφέρει αυτούσια, ωσεί παρών, στη «Φόνισσα», τη μεταξύ τους συζήτηση:
«-Αχ! κάθε αμαρτία έχει και τη γλύκα της.
-Αλήθεια! ...και πόση πίκρα φέρνει στο τέλος!».
Με ασφάλεια, μάλλον, θα υποθέσουμε πως κατά τη στιγμή της τέλεσης του όποιου αδικήματος, ο δράστης (συχνά) θεωρεί πως τελεί «εν δικαίω».
Προφανώς και δεν επιχειρείται εν προκειμένω οποιαδήποτε αντιστοίχιση μεταξύ του δράστη οποιασδήποτε έκνομης ενέργειας και του ευυπόληπτου επιχειρηματία. Θα πρέπει εντούτοις να υποθέσουμε πώς αντίστοιχα αισθάνεται ο τελευταίος κατά το χρόνο που συγχέει τα όρια ανάμεσα στα οικονομικά της επιχείρησής του και του ίδιου -ανάμεσα στο ταμείο της επιχείρησης και την τσέπη του.
Είναι συχνά εξάλλου (για να είμαστε δίκαιοι) δυσδιάκριτα τα όρια...
Η υπεξαίρεση σε βάρος νομικού προσώπου και τα συναφή προβλήματα
Σχετική διάταξη του Ποινικού Κώδικα δεν αφήνει περιθώρια διαφορετικών σκέψεων όσον αφορά το ενδεχόμενο τέλεσης του αδικήματος της υπεξαίρεσης σε βάρος (και) νομικού προσώπου. Δεν αφήνει επίσης περιθώρια ως προς τη βαρύτητα των συνεπειών του με επαπειλούμενες ποινές, φυλάκιση ή/και χρηματική ποινή -ενίοτε μάλιστα και κάθειρξη. Δράστες μπορεί να είναι οι νόμιμοι εκπρόσωποι της εταιρείας (ο πρόεδρος λ.χ. ή τα μέλη του διοικητικού της συμβουλίου) και ως συνεργοί τους να αντιμετωπισθούν στελέχη της επιχείρησης. Η υπεξαίρεση μάλιστα είναι δυνατό να τελεσθεί με περισσότερους τρόπους κι όχι μόνο με τον πλέον συνήθη (με απευθείας δηλ. αφαίρεση χρημάτων από το φυσικό ταμείο ή τους τραπεζικούς λογαριασμούς της εταιρείας).
Τα προβλήματα κι οι παραβάσεις είναι δυνατό να επεκταθούν σε λογιστικό και φορολογικό επίπεδο. Κι ακόμα περισσότερο: ευθύνης των «δραστών» έναντι του νομικού προσώπου.
Ο εντοπισμός των «προβληματικών» κινήσεων είναι δυνατό να λάβει χώρα από τις φορολογικές αρχές, από μέτοχο μειοψηφίας, τον επόμενο ιδιοκτήτη ή διαχειριστή της επιχείρησης κ.ο.κ.
Ο νόμος όμως παρέχει σειρά ασφαλών επιλογών που διευκολύνουν τον επιχειρηματία/πλειοψηφούντα μέτοχο για την προς εκείνο μεταφορά ρευστότητας από την επιχείρησή του.
Εν κατακλείδι
Οι ιδιοκτήτες των (κατά βάση οικογενειακών) επιχειρήσεων ταυτίζουν, σε σημαντικό βαθμό, τα δικά τους οικονομικά μέσα και ταμείο με τα αντίστοιχα των επιχειρήσεών τους.
Οι συνέπειες σε αστικό, ποινικό, φορολογικό και διοικητικό επίπεδο μόνο ήσσονος σημασίας δεν είναι δυνατό να χαρακτηριστούν. Οι ατραποί που ενδεχομένως αναγκασθεί ο επιχειρηματίας να πορευθεί είναι δυνητικά επικίνδυνες. Γιατί, κατά τα προαναφερθέντα και τον Παπαδιαμάντη: «Κάθε αμαρτία έχει και τη γλύκα της ...και πόση πίκρα φέρνει στο τέλος!».
Από την άλλη, όμως, πλευρά: Οι (περισσότερες) επιλογές που παρέχει ο νόμος είναι αρκούντως βοηθητικές για τον επιχειρηματία για την προς τον ίδιο μεταφορά ρευστότητας από την εταιρεία, στην οποία είναι ιδιοκτήτης ή (έστω) πλειοψηφών μέτοχος/εταίρος.
Κατά λογική ακολουθία: δεν φαίνεται πως υφίσταται οποιοσδήποτε λόγος να περιδιαβεί (ο σύννους κι ευυπόληπτος -υιοθετώντας τις λάθος επιλογές) τα μονοπάτια αγωνίας της Φραγκογιαννούς...
*Δημοσιεύτηκε στη "ΜτΚ" στις 28 Ιουλίου 2019.
