ΑΠΟΨΕΙΣ

Λίγο να ξεφύγει η επικαιρότητα από τον πόλεμο και τις καταστροφές, ένα μικρό κενό να αφήσει ο όλεθρος ως διάλλειμα, ξεπροβάλλει δαφνοστεφανωμένη η εθνική συνήθεια της κλειδαρότρυπας των πιο αποτρόπαιων ειδήσεων και η προβολή κάθε λεπτομέρειας κάθε ανόητης και προσβλητικής για τις προσωπικότητες των συμμετεχόντων τηλεοπτικής παραγωγής. Δεν ξέρω εάν σε αυτά τα γήπεδα ξεχωρίζουμε ως χώρα ή εάν η εξέλιξη του δυτικού πολιτισμού μας έχει φθάσει σε ανώτερα στάδια αυτοαποδόμησης.

Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι όλη αυτή η ευτέλεια και δεν μας πρέπει και δεν μας συμφέρει. Και για να απευθυνθώ και στους ακολούθους κάθε «τάσης», δεν είναι και της μόδας. Ακούει κανείς; Σταθμοί ενημέρωσης, ιδιοκτήτες, διευθυντές, ενώσεις δημοσιογράφων, διανοούμενοι (;), εκπαιδευτικοί, πολιτικοί, η χώρα υπάρχει και κατά καιρούς θριαμβεύει, προφανώς εξαιτίας μιας σκανδαλώδους εύνοιας της θείας πρόνοιας, αλλά και χάνει δεκαετίες, γενιές και εδάφη εξαιτίας των γνωστών χαρακτηριστικών της φυλής που αρκούντως προβλήθηκαν στην επέτειο για τα 200 χρόνια της νεότερης ιστορίας μας: φανατισμός, αρχηγιλίκια, εμφύλιοι, μισαλλοδοξία και εθνική αμεριμνησία. Όλοι τα καταλαβαίνουμε όλα. Και τα φοβόμαστε όλα επίσης. Αλλά οι συνήθειες και οι τρόποι μας παραμένουν γρανίτης. Τελειώνει η ομιλία του Ζελένσκι στην Ελληνική Βουλή και αμέσως αρχίζει ο Μάνος.

Ο Μάνος είναι ο πατέρας της Τζωρτζίνας. Που θα γεμίσει τις επόμενες ατελείωτες ώρες του τηλεοπτικού προγράμματος. Δεν ξέρω εάν υπάρχει άλλη χώρα που οι θύτες, οι ύποπτοι και τα θύματα αποκαλούνται νυχθημερόν με τα μικρά τους ονόματα, με αποτέλεσμα να καλλιεργείται μια οικειότητα, συνέπεια της οποίας είναι να αυτοαναγορευόμαστε σε αλληλέγγυους, κάτι σαν συγγενείς, αλλά και σε δικηγόρους, ψυχολόγους και ιατροδικαστές.

Όλη μέρα στις τηλεοράσεις μιλούν για την Ρούλα, τον Μάνο και τον Μπάμπη! Με τα μικρά τους.

Και βέβαια το ενδιαφέρον και η εξαντλητική ανάλυση κάθε βλέμματός τους, κάθε ανάσας, κάθε ανάρτησης στο δίκτυο, καλύπτει τα δυσθεώρητα κενά και ερωτηματικά που αφορούν σε υπηρεσίες και επιστήμονες. Μια γυναίκα δολοφονεί μέσα σε νοσοκομεία, κατά εξακολούθηση και ξεγελά τους πάντες επί χρόνια. Κάτι πολύ λάθος υπάρχει σε όλην αυτήν την καταστροφή. Λάθος επίσημη αναγραφή ως αιτία θανάτου σε δύο, σε τρείς, σε πόσες άραγε ιατρικές βεβαιώσεις; Πόσα λάθη ιατροδικαστικής αναφοράς; Καταγγελίες για κακοποίηση σε μία, δύο, σε πόσες περιπτώσεις, για να επιληφθεί κάποια προνοιακή αρχή; Πόσες και ποιες ανάλογες υπηρεσίες υπάρχουν στη χώρα; Και πώς λειτουργούν; Πέρα από την εξαιρετική δουλειά που κάνει «Το χαμόγελο του παιδιού», πού μπορεί να απευθυνθεί στην Ελλάδα, στην Θεσσαλονίκη, στην άλλη Περιφέρεια, ένας πολίτης, ένας εκπαιδευτικός, για να σώσει τη ζωή ή την υγεία ενός παιδιού; Δημοσιογραφικές εκπομπές που καλύπτουν κενά των διωκτικών αρχών. Δεκάδες άνθρωποι στα αζήτητα των νεκροτομείων, ενώ, συγγενείς τους αναζητούν. Παρέλαση ιατροδικαστών και νομικών στα παράθυρα, που απλά, επιβεβαιώνουν μιαν απαράδεκτη ή και ανύπαρκτη θεσμική πραγματικότητα, ενώ, φαίνεται να πιστεύουν ότι διασώζουν την αξιοπρέπεια του επαγγέλματός τους. Υπερέκθεση και φλυαρία που συσκοτίζει αντί να φωτίζει. Μια κοινωνία χαρακτηρίζεται από τις κοινές της εμπειρίες. Τις κοινές της αξίες, προσδοκίες, προσπάθειες. Έχει καιρό τώρα, που η κοινή μας μοίρα δένεται με το Survivor, τον Μπάμπη, την αλητεία της οπαδικής βίας, την Πισπιρίγκου και το Bachelor.

Το άλλο υπάρχει. Αλλά, όσο το αγνοούμε θα φεύγει για να εκκολαφθεί έξω από τα σύνορα και ό,τι παραμένει εντός, θα παλεύει να μας δείξει ότι υπάρχει. Τα εθνικά μας θέματα αρχίζουν να μεγεθύνονται σε ένα τσουνάμι που κάποια στιγμή θα μας πνίξει. Το Αιγαίο και η Θράκη, η Κύπρος και η αναβαθμισμένη Τουρκία, το δημογραφικό και η ερημοποίηση της ελληνικής Περιφέρειας. Τι μας μένει; Να μαζέψουμε τις δυνάμεις μας. Ιστορία, Γεωγραφία, Πολιτισμός, βάσεις Παιδείας, εφοπλισμός, Διασπορά. Προσθέστε ό, τι θετικό. Καταργείστε την ευτέλεια.

ΤΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ -ΣΚΑΨΕ ΣΤΟΝ ΙΔΙΟ ΤΟΠΟ ΘΑ ΤΑ ΒΡΕΙΣ

Όταν η Μαριούπολη ισοπεδώνεται, όταν ο πληθυσμός της μαζί με την ιστορία του χάνεται ή σκορπίζεται στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, δεν έχει, ίσως, νόημα, να θυμηθούμε τις εμπειρίες μας, όλοι όσοι είχαμε την τύχη αλλά και επιλέξαμε να την επισκεφθούμε στις Κοινότητές της, στα σχολεία, στα πολιτιστικά της κέντρα, στις γιορτές και στην καθημερινότητά της. Αυτό ωστόσο, που, τώρα αισθάνομαι ότι πρέπει να πω, είναι, ότι, όσες φορές, κάποιοι από εμάς προσπαθήσαμε να προβάλλουμε τον ελληνισμό της Αζοφικής, όπως και της Κριμαίας, του Καυκάσου και της Τιφλίδας, στον κεντρικό δημόσιο λόγο, αντιμετωπιστήκαμε είτε ως φολκλόρ μιας άλλης εποχής είτε ως εκκεντρικοί ερευνητές. Ορισμένες φορές και ως ιδιότυποι εθνικιστές.

Ερωτώ λοιπόν ευθέως: πόσοι από αυτούς που σήμερα μιλούν για την Μαριούπολη, γνώριζαν την ύπαρξή της δύο μήνες πριν; Και δεν το ρωτώ για να κάνω τεστ γνώσεων. Αλλά, γιατί η δύσμοιρη Μαριούπολη μαζί με την άγνοια των πολλών για την ύπαρξή της, είναι το πιο εμβληματικό παράδειγμα της ομφαλοσκοπικής ελλαδικής ματιάς. Βέβαια, εάν κάποιος αποκωδικοποιήσει την κεντρική πολιτική, οικονομική, δημοσιογραφική εστίαση, θα διαπιστώσει ότι από το αθηναϊκό ενδιαφέρον δεν λείπουν μόνο η Σεβαστούπολη, η Μελβούρνη και το Σικάγο. Λείπουν και η Φλώρινα και η Ορεστιάδα. Η εθνική συζήτηση ολοκληρώνεται στα επιδόματα, στα ΕΣΠΑ χωρίς απολογισμούς, στην παράσταση νίκης και στις επόμενες εκλογές από την επομένη των προηγουμένων. Στο αβαθές, στο κενό περιεχομένου και στο εφήμερα «συμφέρον». Από την άλλη, και ένα τεστ στους εκπαιδευτικούς που διδάσκουν αρχαία γραμματεία θα είχε ενδιαφέρον. Πο΄ύ ήταν το Χρυσόμαλλο Δέρας, από πού καταγόταν η Μήδεια, που είναι ο Κιμμέριος Βόσπορος;

Γράφω αυτές τις γραμμές και ακούω την ομιλία του προέδρου Ζελένσκι. Για τον ελληνισμό της Μαριούπολης, για την Φιλική Εταιρεία που ιδρύθηκε στην Οδησσό, για τον ελληνικό πολιτισμό και την Δημοκρατία. Από την άλλη, θυμάμαι ότι, όταν η κυρία Ζαχάροβα αντέδρασε στην αποστολή όπλων στην Ουκρανία, αναφέρθηκε στους πολιτιστικούς δεσμούς χιλιετιών της Ελλάδας και της Ρωσίας, που διαρρηγνύονται. Πώς αλλιώς να μας το πουν όλες οι πλευρές; Ποιο είναι το μεγαλύτερο πλεονέκτημά μας; Αυτά τα αρχαία ερείπια, αυτή η πρωτογενής γνώση και αυτή η αξεπέραστη φιλοσοφική περιπέτεια που γέννησε όλες τις μεγάλες Αξίες, που παραμένουν σημεία αναφοράς για Ανατολή και Δύση. Και ένα Βυζάντιο που για να απενεχοποιηθεί στη συνείδηση των πολλών που το κατέτασσαν στον Μεσαίωνα, έπρεπε να διοργανωθεί στη Νέα Υόρκη η Έκθεση «η δόξα του Βυζαντίου». Η όπως το έγραφε ο Σεφέρης: «τα περισσότερα –σκάψε στον ίδιο τόπο θα τα βρεις».

Δημοσιεύτηκε στη "ΜτΚ" στις 10.04.2022