Πολλή δουλειά για το τίποτα
Στα λόγια είναι εύκολο και ξανακούστηκε αυτές τις μέρες με αφορμή την υπόθεση των υποκλοπών: Να τρέξει η Δικαιοσύνη με πιο γρήγορους ρυθμούς. Υπάρχει ένας κόσμος που φαντάζεται ότι υπάρχει μία κρυμμένη αλήθεια και αρκεί να δουλέψουν περισσότερο ένας εισαγγελέας ή ένας ανακριτής για να την βρουν. Αυτός ο κόσμος, που συχνά έχει δημόσιο λόγο και επιρροή, είναι καλόπιστος, θεσμικός αλλά βαθιά νυχτωμένος. Η εποχή που το περιβάλλον της τεχνολογίας ή της οικονομίας ήταν απλό και ένας μορφωμένος άνθρωπος μπορούσε να το προσεγγίσει, έχει περάσει προ πολλού. Ο δικαστικός που θα αναλάβει να ερευνήσει υποθέσεις όπως προχθές τα δομημένα ομόλογα, χθες το μαύρο πολιτικό χρήμα ή σήμερα οι υποκλοπές, χρειάζεται να βυθιστεί σε έναν κόσμο που όχι μόνο είναι πολύπλοκος αλλά κρύβει και άγνωστες λέξεις. Για να φτάσει σε ένα συγκροτημένο συμπέρασμα που δεν θα καταστρέφει υπολήψεις αθώων με την λογική «άσκησε εσύ την δίωξη και άστους να πάνε παραπέρα» και που θα μπορεί να σταθεί σε ένα ακροατήριο, χρειάζεται χρόνο. Πολύ χρόνο. Αλλά αυτό τον χρόνο σπανίως του δίνουν οι ρυθμοί της επικαιρότητας που κινούν η περιβόητη «κοινή γνώμη», τα social media, οι τηλεπερσόνες και οι «πανελίστες» τους. Συνεπώς, ας μην περιμένουμε ότι σε έναν - δύο μήνες θα έχουμε εικόνα για το ποιος παρακολουθούσε ποιον. Ούτε χρειάζεται. Αυτό που χρειάζεται είναι να έχουμε μια καθαρή εικόνα. Όποτε αυτή προκύψει.
Τελείως διαφορετικό ζήτημα είναι οι ρυθμοί απονομής δικαιοσύνης στην Ελλάδα. Η καθυστέρηση, δηλαδή, με την οποία διεκπεραιώνονται τρέχουσες και σχετικά απλές δίκες. Αυτό, όντως είναι πρόβλημα. Το βλέπουμε εδώ και δεκαετίες, το επισήμανε και η Τρόικα που το είδε, από την δική της πλευρά, ως αντικίνητρο για τις ξένες επενδύσεις στη χώρα. Αλλά δεν πέτυχε και σπουδαία πράγματα, αν εξαιρέσει κανείς τον θεσμό της «πιλοτικής» διοικητικής δίκης (ν. 3900/2010, υπουργός Δικαιοσύνης Καστανίδης) που, υποστήριξε η κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου. Τώρα, γιατί το ΠΑΣΟΚ που έβαλε την υπογραφή του, υπό πολύ σκληρές συνθήκες, στην πιλοτική διοικητική δίκη, δεν υποστήριξε το αντίστοιχό της για τα πολιτικά δικαστήρια (ν. 4842/2021), είναι κάτι που ανάγεται στα μυστήρια της ελληνικής πολιτικής ζωής. Για τα υπόλοιπα κόμματα της αντιπολίτευσης ούτε λόγος να γίνεται. Ούτε ενδιαφέρει η άποψή τους. Αν μπορούσαν να στείλουν τη χώρα στον 19ο αιώνα, θα το έκαναν ευχαρίστως.
Αλλά αυτή η καθυστέρηση δεν έχει να κάνει με την ένταση εργασίας των δικαστών και εισαγγελέων που είναι ήδη υψηλή. Έχει να κάνει κυρίως με τον παράλογα μεγάλο αριθμό υποθέσεων που οδηγούνται στα Δικαστήρια. Άλλοτε από δικομανία. Άλλοτε ως αποτέλεσμα κάποιας βιομηχανίας αγωγών που κινούν συμφέροντα κοινωνικών ομάδων (αναδρομικά στο Δημόσιο, διαφορές στις συντάξεις, μετατροπές συμβάσεων) έχοντας ως «χορηγούς επικοινωνίας» τους τηλεοπτικούς «φίλους του λαού». Και άλλοτε για λόγους πλήρως ακατανόητους όπως οι ήδη 32 χιλιάδες αγωγές που έχουν κατατεθεί στο Πρωτοδικείο Αθηνών εις βάρος του Δημοσίου από τράπεζες και ουσιαστικά έχουν μπλοκάρει την λειτουργία του για τα επόμενα δύο χρόνια. Αυτή κι αν είναι κωμική ιστορία! Το Δημόσιο έβαζε τις τράπεζες να χορηγούν δάνεια σε Ρομά, παλιννοστούντες, πυρόπληκτους, σεισμόπληκτους υπό την εγγύηση του. Τα δάνεια, βεβαίως, δεν πληρώθηκαν, οι τράπεζες ζητούν τα χρήματά τους, το Δημόσιο κάνει κλεφτοπόλεμο για να καθυστερήσει την πληρωμή και όλο αυτό το χάλι πρέπει να περάσει από τα χέρια των δικαστών. Κάθε αγωγή έχει περίπου 500 σελίδες. Μόνο για να την διαβάσει ένας δικαστής, θέλει τρεις μέρες. Αλλά ο ίδιος δικαστής πρέπει την επομένη να δικάσει και υπόθεση βιασμού στο Μικτό Ορκωτό. Και την μεθεπόμενη στο Μονομελές Πλημμελειοδικείο κάποιον που είπε τον γείτονά του «βλάκα» και εκείνος αισθάνθηκε βαθύτατα προσβεβλημένος, πλήρωσε ένα παράβολο σαράντα ευρώ για την έγκληση και έβαλε δικαστές, εισαγγελείς, γραμματείς να ασχολούνται με το τίποτε.
Και τίποτε δεν μπορεί να αλλάξει…
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 04.12.2022
