ΑΠΟΨΕΙΣ

Η μεταμνημονιακή Ελλάδα έχει μπροστά της διάφορες εκδοχές εξέλιξης, άλλες δυναμικών αλλαγών και άλλες μικρών βελτιώσεων.

Οι πρώτες, είτε συντηρητικού είτε προοδευτικού προσανατολισμού, μπορούν να οδηγήσουν σε μία ανάταξη της χώρας. Οι δεύτερες θα αναπαράγουν τα παθογόνα στοιχεία που μας οδήγησαν στη χρεοκοπία, θα διατηρήσουν την παραγωγική ισχνότητα, θα αυξήσουν την τεχνολογική υστέρηση και θα καταστήσουν την Ελλάδα μια φτωχή περιφέρεια της Ευρώπης.

Έχουμε ανάγκη από τις δυναμικές αλλαγές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τέτοιας αλλαγής ήταν η Συμφωνία των Πρεσπών, που υπερέβη τις εθνικές μονομέρειες και τη στασιμότητα χρόνων και έβαλε την Ελλάδα σε πρωταγωνιστικό ρόλο για την ειρήνη, την αλληλοκατανόηση και τη συνανάπτυξη στα Βαλκάνια.

Οι δυναμικές αλλαγές είναι πράγματι δυνατόν να είναι είτε συντηρητικές είτε προοδευτικές.

Η νεοφιλελεύθερη δυναμική απάντηση στην κρίση θα αφήσει ανέπαφο τον πυρήνα των παθογενειών, θα παγιώσει τις ανισότητες, θα περιορίσει τα δικαιώματα και θα «αναθέσει» στην αγορά την κοινωνική προστασία. Προσφάτως η ΝΔ έδειξε, δυστυχώς, ότι ο νεοφιλελευθερισμός μπορεί να συνδυάζεται -για προφανείς ψηφοθηρικούς λόγους- και με την ανοχή προς τον εθνικισμό.

Η προοδευτική δυναμική απάντηση στις προκλήσεις είναι προτιμότερη για τις εργαζόμενες τάξεις συμπεριλαμβανομένων των μεσαίων στρωμάτων, διότι μόνον αυτή μπορεί να επιφέρει την αξιοπρεπή διαβίωση, την κοινωνική συνοχή, το κοινωνικό κράτος, την ανάπτυξη με διάχυση των ωφελειών, την ενίσχυση των δικαιωμάτων, τη διεκδίκηση μιας δημοκρατικής και κοινωνικής ευρωπαϊκής ενοποίησης, τον δημοκρατικό χαρακτήρα των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων.

Η προοδευτική πρόταση στη χώρα είναι δυνατόν να υπάρξει μόνο με την κινητοποίηση των πολιτών. Αυτό με τη σειρά του προϋποθέτει την αλλαγή των κοινωνικοπολιτικών αξιών, στάσεων και συμπεριφορών των πολιτών με την υπέρβαση χαρακτηριστικών όπως η παγιωμένη απαισιοδοξία, η αναχωρητικότητα των νέων, η έλλειψη κινήτρων αύξησης των (δηλωμένων) εισοδημάτων, ο εθισμός σε λαϊκιστικές ρητορικές και πρακτικές, ο υπέρμετρα συγκρουσιακός λόγος.

Η συγκρότηση δικτύων και συσπειρώσεων προοδευτικών πολιτών σε όλους τους χώρους θα συμβάλει σημαντικά στην υπέρβαση αυτών των χαρακτηριστικών και στη διαμόρφωση της κοινωνικής πρωτοπορίας, που θα λειτουργήσει ως εμβρυουλκός του μετασχηματισμού της ελληνικής κοινωνίας.

Η προοδευτική απάντηση δεν πρέπει να είναι μια προωθητική δύναμη για την ενίσχυση του «κυβερνητισμού» και την εκδίπλωση προσωπικών στρατηγικών καριέρας, αλλά αντίθετα θα συνιστά την πολιτική πρόταση που θα κινητοποιήσει δυνάμεις για τον προοδευτικό εκσυγχρονισμό της ελληνικής κοινωνίας.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 7 Απριλίου  2019