ΑΠΟΨΕΙΣ

Φαίνεται πως οι συζητήσεις που έγιναν στο Κάιρο μεταξύ του Ν. Δένδια και του Αιγύπτιου ομολόγου του, κατέληξαν για μιαν ακόμα φορά σε αδιέξοδο. Σύμφωνα με τα όσα διέρρευσαν, η αιγυπτιακή πλευρά δεν αναγνωρίζει καθόλου επήρεια στα μικρά ελληνικά νησιά και περιορισμένη επήρεια στα μεγάλα (Κρήτη, Κάρπαθος, Ρόδος, Κάσος), κάτι που δεν μπορεί να το δεχτεί η ελληνική πλευρά. Έτσι, σύμφωνα με τους αιγυπτιακούς χάρτες η μέση γραμμή μετατοπίζεται βορειότερα.

Συγχρόνως, η ηγεσία της Αιγύπτου γνωρίζει πως οποιαδήποτε οριοθέτηση της ΑΟΖ με την Ελλάδα προσβάλλει ευθέως την τουρκολιβυκή συμφωνία που μετακίνησε την τουρκική γραμμή προς τα δυτικά, ακουμπώντας τα χωρικά ύδατα της Ρόδου, της Κρήτης, της Καρπάθου και της Κάσου.

Αναμφίβολα η Αίγυπτος, μετά τις δυσμενείς για τον Χαφτάρ πολεμικές επιχειρήσεις στην Λιβύη, βρίσκεται υπό πίεση. Κινδυνεύει να βρεθεί στα δυτικά σύνορα της με ένα καθεστώς το οποίο επηρεάζουν οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι. Συνεπώς, μετά βεβαιότητος, αν χρειαστεί θα παρέμβει στρατιωτικά.

Μπορεί η Αίγυπτος, οριοθετώντας την ΑΟΖ με την Ελλάδα, να ανοίξει και ένα άλλο μέτωπο με την Τουρκία; Έχει λόγο να εμπλακεί στην ελληνοτουρκική διαμάχη για την ΑΟΖ;

Από την άλλη πλευρά η Ελλάδα θα πρέπει να απαντήσει σε δύσκολα ερωτήματα. Την συμφέρει, αποδεχόμενη την αιγυπτιακή θέση για την αρνητική και περιορισμένη επήρεια των νησιών, να διαπραγματευτεί απλώς τα ποσοστά αυτής της επήρειας; Ποιο είναι το μείζον; Να ακυρωθεί στην πράξη το τουρκολιβυκό σύμφωνο ή η Ελλάδα να διατηρήσει στο ακέραιο τις πάγιες θέσεις της πως και τα μικρά νησιά έχουν πλήρη επήρεια;

Και αν δεχθεί την αιγυπτιακή θέση, τότε αυτό δεν θα αποτελεί πρόκριμα για την διαπραγμάτευση με την Τουρκία;

Τα διλήμματα είναι σκληρά, αλλά θα πρέπει να απαντηθούν. Στο σημείο που βρισκόμαστε σήμερα η αναβλητικότητα και η απραξία είναι οι χειρότερες επιλογές.

Άλλωστε, για πολύ συγκεκριμένους λόγους, δεν οριοθετούμε την ΑΟΖ με την Κύπρο. Ποιοι είναι αυτοί; Το Καστελόριζο και το σύμπλεγμα των μικρών νησιών που βρίσκονται στην περιοχή του. Αν οριοθετήσουμε την ΑΟΖ με την Κύπρο αναγνωρίζοντας 100% επήρεια σε αυτό το σύμπλεγμα τότε: 

1) περιορίζουμε δραματικά την ΑΟΖ της Τουρκίας, κάτι που θα προκαλέσει την αντίδραση της. Με δεδομένη την περιορισμένη στρατιωτική ισχύ της Κύπρου, μιαν έμπρακτη αμφισβήτηση αυτής της οριοθέτησης από την Τουρκία θα κληθεί να την υπερασπίσει η Ελλάδα και 

2) αν αποδώσουμε 100% επήρεια στο σύμπλεγμα του Καστελόριζου τότε αυτή η ενέργεια θα προκαλέσει την αντίδραση της Αιγύπτου που, όπως προανέφερα, δεν αναγνωρίζει καμία επήρεια στα μικρά νησιά. Εξάλλου, η οριοθέτηση της ΑΟΖ με την Κύπρο πάνω σε αυτήν την βάση, κινείται πάνω στην ακραία εφαρμογή των οικείων άρθρων του Δικαίου της Θάλασσας. Συνεπώς, θα περιοριζόταν σημαντικά η στήριξη του διεθνούς παράγοντα σε αυτήν την κίνηση μας.

Βλέπουμε λοιπόν πως οι διαπραγματεύσεις έχουν κόστος το οποίο καλούνται να το επωμισθούν οι πολιτικές ηγεσίες σταθμίζοντας πάντα το εθνικό συμφέρον. Υποθέτω πως η κυβέρνηση, με βάση τις εκτιμήσεις της, θα ιεραρχήσει τους στόχους της και θα πράξει αναλόγως.

Το χειρότερο πάντως είναι να μην κάνει τίποτα.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 28 Ιουνίου 2020