Τι είδους ανάπτυξη;
Η ανάπτυξη εμφανίζεται συχνά ως η λύση για όλα τα προβλήματα. Ανάπτυξη όμως είχαμε και όλα τα χρόνια, πριν να φτάσουμε στα πρόθυρα της χρεοκοπίας, γι’ αυτό το ζητούμενο σήμερα είναι μια «υγιής» και βιώσιμη, οικονομικά και κοινωνικά, ανάπτυξη.
Για να το πετύχουμε αυτό, είναι απαραίτητη η ριζική αλλαγή του μοντέλου ανάπτυξης.
Πρώτος στόχος πρέπει να είναι η οικονομία να στηριχθεί περισσότερο στην επένδυση και λιγότερο στην κατανάλωση. Στη χώρα μας, παρότι η κατανάλωση μετά την κρίση μειώθηκε κατά 25%, η συνεισφορά της στο ΑΕΠ παρέμεινε στα ίδια επίπεδα (σταθερά πάνω από το 67%) έως σήμερα. Αυτό σημαίνει ότι η απλή αύξηση της εγχώριας ζήτησης, εάν δεν συνδυαστεί με την ενίσχυση της παραγωγής, δεν επαρκεί για την ανάκαμψη, καθώς θα επιφέρει περαιτέρω αύξηση του εμπορικού ελλείμματος.
Δεύτερος στόχος πρέπει να είναι η αύξηση των διαθέσιμων κεφαλαίων για επενδύσεις, οι οποίες, ενώ το 2007 ήταν 65,5 δισ., μετά την κρίση καθηλώθηκαν και παρέμειναν σε χαμηλά επίπεδα (γύρω στα 20 δισ.) έως και σήμερα. Αυτό προϋποθέτει:
- Βελτίωση της εμπιστοσύνης των επενδυτών, ώστε να αυξηθούν οι άμεσες ξένες επενδύσεις και να διευρυνθεί η συμμετοχή σε συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, στις εκδόσεις εταιρικών ομολόγων αλλά και στη μετοχική σύνθεση των ελληνικών εταιρειών, που θα προσδώσει σε αυτές κεφάλαια, τεχνογνωσία και δικτύωση στις διεθνείς αγορές
- Αύξηση του ΠΔΕ και συμφωνία με τους εταίρους, ώστε ένα μέρος του πλεονάσματος να διοχετεύεται σε δημόσιες επενδύσεις
- Βελτίωση της αποτελεσματικότητας των κοινοτικών πόρων και επενδυτικών κεφαλαίων με επικέντρωση στην αντιμετώπιση προβλημάτων ανταγωνιστικότητας και διαρθρωτικής προσαρμογής
- Ανασυγκρότηση του τραπεζικού συστήματος, ώστε να χρηματοδοτήσει την οικονομία
Τρίτος στόχος πρέπει να είναι ο μετασχηματισμός του εσωστρεφούς αναπτυξιακού προτύπου σε εξωστρεφές και ανταγωνιστικό με την πολλαπλή υποστήριξη των επιχειρήσεων, ώστε :
- Να μειώσουν το μη μισθολογικό κόστος
- Να αυξήσουν την τεχνολογική αξία των παραγόμενων προϊόντων
- Να στραφούν σε αναπτυσσόμενους τομείς
- Να αποκτήσουν εξωστρέφεια με παραγωγή διαφοροποιημένων προϊόντων για ειδικά κοινά που επιζητούν ποιότητα, ιδιαιτερότητα, σπανιότητα
- Να αποκτήσουν, μέσω συστάδων και συγχωνεύσεων, ικανό μέγεθος, ώστε να διεκδικούν μερίδια στη διεθνοποιημένη αγορά
Τέταρτος στόχος πρέπει να είναι η συγκρότηση ενισχυμένων συνεργασιών με κράτη και οικονομικές μονάδες που βρίσκονται στην παραγωγική / τεχνολογική πρωτοπορία και η δημιουργία διεθνών επιχειρηματικών δικτύων με αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων της χώρας.
Πέμπτος στόχος είναι η διάχυση των ωφελειών της ανάπτυξης σε όλη την κοινωνία κυρίως μέσω της αναπροσαρμογής και ενίσχυσης του ρόλου της μεσαίας τάξης και της δημιουργίας νέων και ποιοτικών θέσεων εργασίας.
Εν κατακλείδι, η ανάπτυξη πρέπει να είναι βιώσιμη, διατηρήσιμη και δίκαιη, δηλαδή ποιοτικά διαφορετική από αυτήν του παρελθόντος.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 23 Ιουνίου 2019