Τι συμβαίνει στην Ιταλία;
Άλλη Ιταλία γνωρίσαμε όσοι ζήσαμε για λίγο έστω εκεί σε αλλά χρόνια, πριν την παγκοσμιοποίηση, και άλλη εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια όλης της ανθρωπότητας τα τελευταία δέκα τουλάχιστον χρόνια.
Στα τέλη του '70 , ήταν όλα μπερδεμένα αλλά και υπέροχα στο μυαλό μας. Με Φελίνι, Μαστρογιάνι, Αντονιόνι αλλά και Μπερλιγκουέρ και δοκίμια της Αριστεράς και Γκράμσι.
Με δέος για την Fabbrica Italiana Automobili Torino (FIAT), την Γιούβε και τον Ανιέλι , μακρινός θαυμασμός και κάποια ταξική απέχθεια για τον φτιαγμένο για τους πλουσίους κόσμο της μόδας και του στυλ του Μιλάνο με τους καλοντυμένους άντρες και τις κομψές κυρίες.
Τέλος πάντων δεν είχε τόσο λαϊκιστικά κόμματα με τίτλους βγαλμένους από τα γήπεδα (Φόρτσα Ιτάλια) η και από στιχάκια του εθνικού τους ύμνου (Αδέλφια της Ιταλίας). Είχε όμως πολύ καλές , σε βάθος -αν και έντονες και με εμφανές και εκεί το στοιχείο της αυταπάτης-συζητήσεις και αναζητήσεις. Θα έπεφτε γέλιο , έτσι όπως το σκέφτομαι αν ακούγαμε τα σλόγκαν και τη ρητορική της 45χρονης λαϊκίστριας πολιτικού και δημοσιογράφου Τζιόρτζια Μελόνι που ετοιμάζεται για πρωθυπουργός μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου -και εκφράζει για πολλούς την γενική, αντισυστημική και χαιρέκακη ικανοποίηση από την παραίτηση του τεχνοκράτη Ντράγκι- αλλά και του Σίλβιο Μπερλουσκόνι, του Ματέο Σαλβίνι και των αστέρων της παρεϊτσας.
Που τα έχει όλα, από απλουστευτικές καταγγελίες, λαϊκισμό και καλή διάθεση απέναντι στον Πούτιν μέχρι την εμφανή απέχθεια για ό,τι αντιπροσωπεύει σήμερα η ΕΕ. Αλλά όμως, όπως είπε ο ποιητής, «το θέμα είναι σήμερα τι κάνεις»
Διαπιστώνουμε με δραματικό τρόπο από τα όσα συμβαίνουν στη γειτονική χώρα τη σημασία που έχει τελικά ο «συμβιβασμός» στην πολιτική. Τελικά η βιώσιμη πολιτική είναι μια άσκηση συμβιβασμών. Τουλάχιστον στην πολιτική σκηνή της κάποιας σταθερότητας και προοπτικής και όχι των πρόσκαιρων εντυπώσεων. Και νά την η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης να αντιμετωπίζει κλυδωνισμούς.
Ας δούμε την περίπτωση του Ντράγκι που έφερε μόνος του τη δική του πτώση. Ευνόητα, αλλά τελικά αυτοκαταστροφικά, αρνήθηκε να υποκύψει στις πιέσεις και να παραδώσει κάποιες συμβολικές νίκες στα μέλη του κυβερνητικού συνασπισμού του.Ένας τέτοιος «συμβιβασμός» είναι η ουσία της πολιτικής. Μάρτυρας αξιόπιστος γι αυτό μπορεί να προβάλλει ο κυβερνητικός συνασπισμός της Γερμανίας, ο οποίος συμφώνησε να μειώσει την τιμή του φυσικού αερίου έτσι ώστε ευχαριστήσει τους Φιλελεύθερους της ελεύθερης αγοράς και να εξασφαλίσει σχεδόν δωρεάν δημόσια συγκοινωνία για να επιτρέψει και στους Πράσινους να διεκδικήσουν επίσης αυτή τη «νίκη».
Ο Ντράγκι δεν έδωσε τέτοιες «νίκες» στους δεξιούς και λαϊκιστές. Το να υποτιμάς και παραμερίζεις τις διαφορές μεταξύ των όποιων μερών της κυβέρνησης δεν είναι τρόπος να εγγυηθεί κανείς τη σταθερότητα ενός συστήματος. Βάζεις απλώς ένα καπάκι σε νερό που σιγοβράζει μέχρι να τιναχθεί προς τα πάνω η κατσαρόλα!
«Τέτοιες εκρήξεις στις δημοκρατίες ονομάζονται εκλογές. Αλλά γιατί είναι τόσο ανησυχητική η προοπτική εκλογών στην Ιταλία αυτή τη στιγμή;» αναρωτιέται ο Lorenzo Marsili, Ιταλός φιλόσοφος και ιδρυτής του κινήματος «European Alternatives movement», σε άρθρο του που διαβάσαμε στον Γκάρντιαν.
Ο ίδιος επισημαίνει πως χάνοντας ο Μάριο Ντράγκι την ευκαιρία του στην στέλνει μια προειδοποίηση για τους προοδευτικούς πολίτες σε όλη την Ευρώπη και στην ΕΕ:
«Η προοπτική της ανάληψης της εξουσίας από την ακροδεξιά υπογραμμίζει την αποτυχία της τεχνοκρατικής κυβέρνησης και την ανάγκη για αληθινές εναλλακτικές λύσεις». Ποιες όμως είναι αυτές οι εναλλακτικές λύσεις; Εύκολα τις βρίσκεις; Και αν το κάνεις, εύκολα μπορείς να τις εφαρμόσεις;
Ο 74χρονος Μάριο Ντράγκι που παραιτήθηκε ίσως αιφνιδιαστικά μέσα στον Ιούλιο, είχε ούτως η άλλως λίγους μήνες διακυβέρνησης αφού η χώρα θα πήγαινε στις κάλπες μέσα στο πρώτο πεντάμηνο του 2023.
Ο τεχνοκράτης που «είχε σώσει το ευρώ» το 2012, την περίοδο που ήταν επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας , χαίρει εκτίμησης έξω από την Ιταλία. Αλλά δεν είναι κλασικός πολιτικός και δεν έχει κόμμα….
Μέσα σε όλα αυτά αναρωτιέται κανείς αν θα έκανε καλό στη χώρα μας -μετρώντας τις διαφορές και τις ομοιότητες που υπάρχουν μεταξύ της πολιτικής κατάστασης της Ιταλίας και της δικής μας- να αν πηγαίναμε και εμείς για πρόωρες εκλογές τον Σεπτέμβριο. Με την πολύ πιθανή πολύμηνη ακυβερνησία λόγω απλής αναλογικής αλλά και της τοξικής σχέσης μεταξύ των δυο μεγαλύτερων κομμάτων.
* Δημοσιεύτηκε στη "ΜτΚ" στις 31.07.2022