Το ψωμί και το παντεσπάνι
Στο debate των πολιτικών αρχηγών ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε στην υπόθεση των υποκλοπών -μάλιστα τη χαρακτήρισε «σκάνδαλο»- λέγοντας ότι «είναι μία σκιά για την κυβέρνησή μας είναι κάτι που δεν έπρεπε να γίνει, όμως το κράτος δικαίου αξιολογείται συνολικά». Για να αποδείξει τα λεγόμενά του, ότι η δημοκρατία μας έχει κάνει σημαντικό πρόοδο τον τελευταίο χρόνο ο κ. Μητσοτάκης επικαλέστηκε το έγκριτο περιοδικό The Economist.
Όχι την Έκθεση του 2022 για το Κράτος Δικαίου στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που αναφέρεται στις προκλήσεις όσον αφορά τη λειτουργία της δικαιοσύνης, την ελευθερία των δημοσιογράφων και τη διαβούλευση των νομοσχεδίων. Όχι στο πρόσφατο προσχέδιο αναφοράς της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (LIBE) του Ευρωκοινοβουλίου, η οποία εκφράζει σοβαρές ανησυχίες για το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα. Όχι στο πόρισμα της Επιτροπής PEGA για τις υποκλοπές, που αναφέρεται σε «μία πολύ ανησυχητική ιστορία ενός περίπλοκου και αδιαφανούς δικτύου σχέσεων, πολιτικών και επιχειρηματικών συμφερόντων, ευνοιών και νεποτισμού, καθώς και πολιτικής επιρροής». Δεν έχει άδικο ο κ. Μητσοτάκης όταν λέει ότι «όταν βλέπουμε συνολικά το κράτος δικαίου, δεν πρέπει να βλέπουμε μόνο μία μεμονωμένη περίπτωση». Όμως για να το αποδείξει αναφέρθηκε σε μια μεμονωμένη περίπτωση. «Για την περίπτωση της Μυκόνου αποδείξαμε ότι δεν δεχόμαστε άβατα παραβατικότητας. Και νομίζω ότι και αυτή είναι μια σημαντική κατάκτηση για τη δημοκρατία μας» είπε. «Κατάκτηση» της δημοκρατίας μας, λοιπόν, η εφαρμογή του νόμου; Όχι απαραίτητη προϋπόθεση, όχι απαράβατος όρος και ελάχιστος κοινός παρονομαστής όταν μιλάμε για δημοκρατία; Αν πρέπει να πανηγυρίζουμε για τα αυτονόητα, τότε μάλλον δεν είναι αυτονόητα.
Τίποτα από όλα αυτά, βέβαια, δεν απασχόλησε ιδιαίτερα την ατζέντα της δημόσιας συζήτησης, παραμονές των εκλογών. Πολύ δε περισσότερο, δεν απασχόλησε τους πολίτες που την άλλη εβδομάδα θα παν να ψηφίσουν. Οι δημοσκοπήσεις μπορεί να διαφέρουν λίγο ως πολύ για τα ποσοστά των κομμάτων, αλλά δεν υπάρχει ούτε μία που να αποτυπώνει κάτι διαφορετικό ως προς τα κριτήρια που θα καθορίσουν την ψήφο πολιτών: ακρίβεια και οικονομία είναι σταθερά στις δύο πρώτες θέσεις. Ούτε καν οι νέοι που κατέβηκαν στους δρόμους για τα Τέμπη δεν απαντούν κάτι διαφορετικό. Στην πρόσφατη δημοσκόπηση του Ινστιτούτου Eteron, με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Η νέα γενιά μετά τα Τέμπη», οι νέοι 17-35 ετών απαντούν ότι την ψήφο τους θα επηρεάσει πρωτίστως η ακρίβεια, κατά δεύτερον η ανάπτυξη, και ακολουθούν η δικαιοσύνη και η διαφάνεια και στην τέταρτη θέση το δυστύχημα των Τεμπών.
Δεν θα περίμενα και κάτι διαφορετικό, ειδικά εν μέσω κρίσης πληθωρισμού και συνεχών ανατιμήσεων. Όταν τα λεφτά δεν σου φτάνουν για να βγάλεις το μήνα, το τελευταίο που σκέφτεσαι είναι αν λειτουργούν οι θεσμοί, αν εφαρμόζονται οι νόμοι, αν λειτουργεί σωστά η δημοκρατία. Όμως αν κάποιοι θεωρούν τη δημοκρατία- τους θεσμούς, τη δικαιοσύνη, την καλή νομοθέτηση και τον έλεγχο της εξουσίας- κάτι σαν το «παντεσπάνι», ας έχουν υπόψιν τους ότι η τιμή του, θα καθορίσει εν τέλει και την τιμή του «ψωμιού».
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 14.05.2023