Έχω γράψει κι άλλες φορές για το πόσο σημαντική στην πολιτική σκακιέρα είναι η πρωτοβουλία.

Το ποιος δηλαδή από τους ανταγωνιζόμενους, καθορίζει το… γήπεδο της αναμέτρησης, τους κανόνες του παιχνιδιού και φυσικά όλες τις σημαντικές λεπτομέρειες γύρω από το «παιχνίδι». Δηλαδή, το έπαθλο, τον χρόνο έναρξης, την διάρκειά του, τους διαιτητές, τους θεατές που θα έχουν πρόσβαση, και τους δημοσιογράφους που θα τον περιγράψουν.

Το σύνηθες είναι η πρωτοβουλία να ανήκει στην κυβέρνηση. Την εκάστοτε κυβέρνηση. Αυτή έχει την εξουσία, αυτή ελέγχει τους μηχανισμούς, αυτή έχει την δυνατότητα να εισάγει νομοσχέδια και να λαμβάνει αποφάσεις, αυτή έχει την ευχέρεια να επηρεάζει τα μέσα ενημέρωσης και να διαμορφώνει το περιεχόμενο του δημόσιου διαλόγου.

Υπάρχουν ωστόσο και στιγμές στην ιστορία μιας χώρας, που η κυβέρνηση έχοντας απολέσει την δημοφιλία της, ή στερούμενη σχετικής ικανότητας, αδυνατεί να καθορίσει την ατζέντα, με αποτέλεσμα να άγεται και να φέρεται από την επικαιρότητα- ακόμη και από ένα…τυχαίο γεγονός.

Ή, υπάρχουν κι εκείνες οι στιγμές, που το κόμμα της αντιπολίτευσης έχει αποκτήσει μια τρομακτική δυναμική, ώστε να μπορεί να επιβάλλει τα δικά του θέλω στην ημερήσια διάταξη, στριμώχνοντας την κυβέρνηση στα σχοινιά και θέτοντάς την καθημερινά σε θέση απολογούμενου.

Παραδείγματα της τελευταίας περίπτωσης, το μακρινό 1980 μετά την εκλογή του Κωνσταντίνου Καραμανλή στην προεδρεία και την επιλογή στην πρωθυπουργία ως διαδόχου του του Γεωργίου Ράλλη (κάλπαζε προς την εξουσία ο Ανδρέας Παπανδρέου), το 1989 όταν παρά το «Τσοβόλα δώστα όλα» η τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ κλυδωνιζόταν κάτω από το βάρος της σκανδαλολογίας (υπόθεση Κοσκωτά), το 1993 όταν ο Κώστας Μητσοτάκης οδηγήθηκε στην ήττα χτυπημένος και εκ των έσω, το 2010 όταν ο Γιώργος Παπανδρέου υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει την πρωθυπουργία στο μέσον της θητείας του, το 2014 όταν η κυβέρνηση των… «Σαμαροβενιζέλων», υποχρεώθηκε να απολογείται καθημερινά στις αιτιάσεις και τις καταγγελίες του ΣΥΡΙΖΑ και των συμμάχων του.

Συμπερασματικά, όποτε η εκάστοτε κυβέρνηση υποχρεώνεται να απαντά καθημερινά στα ερωτήματα που θέτει η αντιπολίτευση και να απολογείται στις κατηγορίες για λάθη και παραλείψεις της, τότε έχει μπει στην… κατηφόρα κι ετοιμάζεται να παραδώσει την εξουσία. Σε αντίθεση, όποτε η κυβέρνηση παράγει πλούσιο έργο υποχρεώνοντας την αντιπολίτευση είτε να συμφωνήσει είτε να εκτίθεται διαφωνώντας με εμφανώς αβάσιμα επιχειρήματα, τότε ο χρόνος δουλεύει γι αυτήν.

********************************************************************************************************************

*Στην Ελλάδα του 2020, η πρωτοβουλία βρίσκεται αποκλειστικά και αδιαμφισβήτητα στα χέρια του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη. Όχι επειδή όλα του ήρθαν όπως τα περίμενε και τα ήθελε, ούτε επειδή δεν του προέκυψαν απρόβλεπτες δυσκολίες που τον υποχρέωσαν να αναπροσαρμόσει τον προγραμματισμό του. Κάθε άλλο μάλιστα. Η όξυνση της Τουρκικής επιθετικότητας, η κρίση στο μεταναστευτικό και η υγειονομική βόμβα του κορονοϊού, θα μπορούσαν κάλλιστα να ταρακουνήσουν συθέμελα κάθε κυβέρνηση. Το ότι αυτό δεν συνέβη, οφείλεται- και αποδεικνύει στη συνέχεια- σε δύο παράγοντες:

Πρώτος, η πρωτοφανής για τα δεδομένα της χώρας μας ετοιμότητα που επέδειξε το σύστημα διακυβέρνησης. Γρήγορες αποφάσεις, χωρίς πισωγυρίσματα και κενά σημεία και- κυρίως- επιχειρησιακή ικανότητα για την αξιόπιστη εφαρμογή τους. (Αυτό πιστώνεται στην κυβέρνηση)

Δεύτερος, η απόλυτη αδυναμία της αντιπολίτευσης να αποδομήσει την επιρροή της κυβέρνησης και να απομειώσει την δημοφιλία του πρωθυπουργού. (Αυτό χρεώνεται στον ΣΥΡΙΖΑ).

*Ο πρώην πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, δείχνει να μην έχει συνέλθει ακόμη από την απώλεια της εξουσίας και να μην μπορεί να προσαρμοστεί στη νέα θέση που τον όρισαν με την ψήφο τους οι ψηφοφόροι. Η κριτική που επιχειρεί απέναντι στον διάδοχό του στο Μαξίμου στερείται υπαρκτής βάσης (δεν λέει τι διαφορετικό θα έκανε από αυτόν), ενώ εκπλήσσει τους συνομιλητές του δηλώνοντας αυτάρεσκα ότι ο Κυριάκος δεν μπορεί να κάνει ανασχηματισμό γιατί δεν τον αφήνει ο Σαμαράς, σε αντιδιαστολή με τον εαυτό του που- όπως υποστηρίζει- δεν διαπραγματεύονταν με κανέναν…

Η έλλειψη κεφιού και διάθεσης στην άσκηση των καθηκόντων του, είναι περισσότερο από εμφανής. Κι αυτό, όχι μόνον σε ό,τι αφορά στον αντιπολιτευτικό του λόγο και τις πολιτικές του πρωτοβουλίες, αλλά και στην διαχείριση των εσωκομματικών του ανοιχτών θεμάτων, που αναβάλλονται για το…μέλλον.

*Πλέον όλα στον ΣΥΡΙΖΑ περιγράφονται από την φράση: « καλό καλοκαίρι- ραντεβού τον Σεπτέμβριο».

Μέχρι τότε, ουδέν. Κάποιες δηλώσεις- ανακοινώσεις σαν πυροτεχνήματα για το θεαθήναι και επί της ουσίας τίποτα. Το συνέδριο πήγε για τέλη Σεπτεμβρίου- ίσως και αργότερα. (Σε αυτό υποτίθεται θα υπάρξει αλλαγή της ηγετικής ομάδας με εισδοχή σε αυτήν στελεχών προερχόμενων από το παλιό ΠΑΣΟΚ και απομάκρυνση σκληροπυρηνικών παλιοΣΥΡΙΖΑίων). Μέχρι τότε, οι της «Προοδευτικής συμμαχίας» ουσιαστικά εξαφανίστηκαν (από την άνοιξη) και το στίγμα του κόμματος το δίνει αποκλειστικά και μόνον ο Σκουρλέτης και οι παλιοί.

Για τον Σεπτέμβριο παραπέμφθηκε και η ανακοίνωση της νέας πολιτικής πλατφόρμας του ΣΥΡΙΖΑ- Προοδευτική Συμμαχία, που ευελπιστούν να την παρουσιάσουν κατά την λειτουργία της ΔΕΘ.

Έως το φθινόπωρο, καμιά προσπάθεια δεν πρόκειται να γίνει για να παρουσιαστεί μια εναλλακτική πρόταση στο κυβερνητικό σχέδιο, αρκούμενοι στην μονότονη επανάληψη συνθημάτων για «καταστροφική πολιτική» και για «αντεργατικούς νόμους» και στην υπενθύμιση ότι απαιτούνται…γενναίες χρηματοδοτήσεις όλων και ακόμη γενναιότερες επιδοτήσεις όσων δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέρα.

*Χαρακτηριστική της χειμερίας νάρκης, είναι ότι ακόμη και στις αποκαλύψεις των συνομιλιών Παππά- Μιωνή και στα σχετικά με Καμμένο- Παπαγγελόπουλο- Ρασπούτιν, η αντίδραση του ΣΥΡΙΖΑ ήταν απρόσμενα χαλαρή. Κατήγγειλαν την χρησιμοποίηση προϊόντων υποκλοπής και όχι το περιεχόμενο των όσων αποκαλύφτηκαν.

Όσοι ξέρουν καλύτερα τον τρόπο κίνησης του ΣΥΡΙΖΑ, εκφράζουν την έκπληξη τους για το πώς οι εσωκομματικοί αντίπαλοι του Παππά δεν ανέβασαν τους τόνους επαναλαμβάνοντας τα όσα κατά καιρούς του προσάπτουν για βρώμικες δουλειές και εντολές του Τσίπρα. Παράλληλα, όλοι τους θεωρούν πως ο εξ απορρήτων του αρχηγού δεν έχει πολιτικό μέλλον στον χώρο-όπως και ο Παπαδημούλης- καθώς με τα έργα τους, στην καλύτερη για αυτούς περίπτωση προσφέρουν βάσιμα επιχειρήματα σε όσους υποστηρίζουν ότι «όλοι ίδιοι είναι», ενώ υπάρχουν πολλοί που μιλάν για σκάνδαλα με ευθύνες- ακόμη και ποινικές.

Η υποχώρηση του Νίκου Παππά στο πολιτικό χρηματιστήριο του ΣΥΡΙΖΑ (είναι επικεφαλής της πολυάριθμης ομάδας των φίλων του Τσίπρα στην οποία μετέχουν εκτός των άλλων οι Σπίρτζης, Πολάκης, Φάμελος, Νοτοπούλου, Γιαννούλης) δημιουργεί αναταράξεις. Πρώτα από όλα, ευνοεί τις άλλες δύο ομάδες των υποστηρικτών του πρώην πρωθυπουργού. Εκείνην των κομματικών του ΣΥΡΙΖΑ Τζανακόπουλου – Αχτσιόγλου, αλλά και την άλλη των προσχωρήσαντων από το παλιό ΠΑΣΟΚ (Ραγκούσης, Μωραΐτης κλπ) ή την ΔΗΜΑΡ (Μπίστης, Παν-Παν).

Κυρίως όμως δίνει χώρο στην ομάδα των «53» αλλά και στους… «δικαιωματιστές» του Σκουρλέτη, που προσπαθούν να κρατήσουν τον ΣΥΡΙΖΑ στα δεδομένα της προ κυβερνητικής του εποχής.

* Δημοσιεύτηκε στη "ΜτΚ" στις 05.07.2020.